“In een roman kan alles”, zegt schrijfster Esther Gerritsen. Daarom is fictie bij uitstek een manier om te na te denken over het bestaan van God. Rien Fraanje interviewde haar.
“Stel je toch eens voor: je leeft je leven in de juiste volgorde, dan word je tachtig, krijg je Alzheimer en dan gaan die herinneringen opeens door elkaar lopen. Dat iets wat gebeurde toen je acht jaar was, nu in je opkomt alsof het net is gebeurd. Al je herinneringen met je blijven meegaan, maar het lukt niet meer om ze in de juiste volgorde te zetten.”
Je kunt de wereld ervaren als een woestijn, leeg en dor, zonder menselijk contact. Ook Jezus ervoer eenzaamheid in de woestijn. Toch was ook hij, net als wij, omringd door Gods goede krachten.
Het begin van de liturgische veertigdagentijd brengt ons in de eenzaamheid van de woestijn. Een eenzaamheid die de mensheid vanaf het eerste begin tergt en bedreigt. Een depressie overvalt Adam door die eenzaamheid.
Het is een onheilspellende uitdrukking: de geest is uit de fles. Krijg hem er maar weer eens in. Maar er is ook een geest van hogere orde.
Tijdens de recente ‘avondklok-rellen’ las ik geregeld in de krant dat ‘de geest uit de fles was’. Lang hadden corona-sceptici zich stil gehouden, zich geschikt. Maar die avondklok was een stap te ver en had ‘de bom doen barsten’. Nog zo’n uitdrukking.
Waar kunn je beter hoop putten dan uit oude bronnen? De Bistkapel is zo'n bron, die op een opmerkelijke manier weer werd ontsloten.
De Bistkapel is een kerkje met een geschiedenis die teruggaat tot 1606. Toen ik er in 2019 langs wandelde, lag het er verlaten bij. Niemand leek meer aan het kapelletje te denken, alsof het in deze seculiere en gejaagde tijden zijn functie was verloren.
Bidden is meer dan aan elkaar denken en het goede voor elkaar willen. Het vormt een onzichtbaar weefsel dat niet scheurt maar verbindt.
‘God, wees mijn gids, mijn begeleider. Ik voel me verloren. Ik zit klem. Wijs me alsjeblieft de weg. Amen.’ Het is een gebed, achter gelaten in het Stilteportaal van de kerk. In het Engels.
Internationale Vrouwendag op 8 maart staat in het teken van ‘invloed met impact’. Die impact heeft microkrediet ook omdat vrouwen daarmee de mogelijkheid krijgen zélf uit de armoede te komen.
Armoede in Afrika, Azië en Latijns-Amerika treft vooral vrouwen. Zij hebben minder kans gehad om onderwijs te volgen en hebben vaak geen eigendommen zoals een huis of een stuk land, wat als onderpand kan dienen om een lening aan te vragen. En dat terwijl uit onderzoeken blijkt dat vrouwen hun verdiende geld eerder uitgeven aan hun gezin, gezonde voeding en aan onderwijs voor hun kinderen. Dat zijn belangrijke investeringen om armoede voor toekomstige generaties te bestrijden.
Ik voel me schuldig, want ik ben ondankbaar. De regering heeft mijn sector 8,5 miljard euro cadeau gedaan. Achteneenhalf miljard! Voor het onderwijs! En toch ben ik er niet blij mee.
Ik had er hoge verwachtingen van: het Nationaal Programma Onderwijs. De titel suggereerde een grootse visie. Ik hoopte dat de coronacrisis een aanleiding zou kunnen zijn om het systeem eens onder de loep te nemen. Misschien konden we stoppen met spreken over ‘achterstanden’. Misschien konden we eens stilstaan bij de grotere vraag wat onderwijs eigenlijk zou moeten zijn. Misschien zou het afrekenen op resultaten wat worden losgelaten.
Het leenstelsel voor studenten wordt afgeschaft, en er wordt weer geld geïnvesteerd in een fatsoenlijke studiefinanciering, is het idee. Maar wie de plannen van de politieke partijen bestudeert, ziet daar niets van terug.
In het nieuwe boek van Pieter Omtzigt Een nieuw sociaal contractgaat hij de strijd aan met de planmodellen. Voor elke verkiezingen laten politieke partijen hun programma’s doorrekenen door de planbureau’s, die ze toetsen op haalbaarheid en betaalbaarheid. Deze modellen geven nuttige inzichten, maar de partijen presenteren hun programma’s dusdanig dat ze zo goed mogelijk uit de modellen komen, terwijl de praktijk vaak weerbarstiger is.
Corona en Covid-19 raken iedereen op de wereld: in elk land kunnen mensen meepraten over lockdowns, onzekerheid of mondkapjes. Daarmee is deze pandemie misschien wel de eerste echte globale gebeurtenis ooit.
De Servisch-Amerikaanse econoom Branko Milanovic blikte in december op de site van Social Europe terug op het voorbij jaar, in een essay met de volgende opvallende openingszin: ‘De huidige pandemie is waarschijnlijk het eerste globale verschijnsel in de geschiedenis van de mensheid.’
“In een roman kan alles”, zegt schrijfster Esther Gerritsen. Daarom is fictie bij uitstek een manier om te na te denken over het bestaan van God. Rien Fraanje interviewde haar.
“Stel je toch eens voor: je leeft je leven in de juiste volgorde, dan word je tachtig, krijg je Alzheimer en dan gaan die herinneringen opeens door elkaar lopen. Dat iets wat gebeurde toen je acht jaar was, nu in je opkomt alsof het net is gebeurd. Al je herinneringen met je blijven meegaan, maar het lukt niet meer om ze in de juiste volgorde te zetten.”
Beeldhouwster Helaine Blumenfeld is een van de meest vooraanstaande kunstenaars van deze tijd. De documentaire Sculpting Dreams is een ode aan haar monumentale werk.
Ze is al bijna 80 jaar, maar de van oorsprong Amerikaanse beeldhouwster Helaine Blumenfeld (New York, 1942) is nog elke dag met haar vak bezig. Op krachtige wijze heeft zij in haar lange carrière bewezen dat beeldhouwen niet alleen aan mannen voorbehouden hoeft te zijn. Als ware pionier werd ze een voorbeeld voor andere vrouwen.
Niet op het traditionele podium maar juist midden in de wereld vindt kunst, volgens cultureel ondernemer Merlijn Twaalfhoven, haar grote ‘K’. Als verbindende kracht tussen mensen, en verbeelding van een betere wereld. De beweging die hij met The Turn Club inzette, telt al honderden leden.
Met tachtig blokfluiten en honderd drumstokken reisde Merlijn Twaalfhoven in 2013 naar Jordanië. Met dertien andere musici bezocht hij daar Ar Ramtha. “Een stadje nabij de grens met Syrië”, zegt Twaalfhoven, “waarvan het inwonertal door de komst van Syrische vluchtelingen meer dan was verdubbeld.”
Zeven bekende verhalenvertellers loodsen ons door de veertigdagentijd, die gisteren begon. Tot aan Pasen plaatsen ze video’s met verhalen die raken aan de joodse en de christelijke traditie op de website 40verhalen.nl.
“Wij missen de kerken en de kerken missen ons”, verklaart verhalenverteller Kees Posthumus het initiatief. In een normaal jaar treedt hij zo’n tachtig keer op, waarvan zeventig keer in een kerk. Sinds maart vorig jaar ligt dat grotendeels stil. “Niet alleen ik, maar alle verhalenvertellers hebben straks bijna een jaar niet kunnen optreden.”
Ja, ik wil de nieuwsbrief
Elke week de belangrijkste verhalen in mijn mailbox
