Wet op de wederkerigheid
Privacy en afstand van de ander houden, is van groot belang. Maar zonder wederkerigheid zal het samenleven niet gaan.
Dankzij de wet op de privacy, ben ik mij ervan bewust hoe ik online mijn eigen privacy elke dag te grabbel gooi. Ik ben nieuwsgierig, wil alles weten en het liefst nu direct. Ga ik akkoord met de cookies, die mijn gemak dienen in ruil voor het volgen van mijn internetgedrag? Ga ik akkoord met het veranderde privacybeleid van Google? Ja, ik ga akkoord. Want ik heb haast. Het aanpassen van de instellingen neemt kostbare tijd.
‘Wie kent mijn gat in een vreemde stad?’ jubelde mijn moeder, die in het dorp was opgegroeid en erg op haar vrijheid was gesteld. Nou, moedertje, je moest eens weten wat meneer Google allemaal van jouw vrijgevochten zoon weet. Data reguleren onze individuele vrijheid.
Individualiteit is een groot goed. Maar om die te bewaken is meer nodig dan de wet op de privacy en de gouden regel: ‘Behandel anderen zoals je door hen behandeld wilt worden.’ Wederkerigheid is de voedingsbodem voor de bloei van individualiteit. Dankzij anderen die met liefde je naam noemden, leert een mens ‘ik’ te zeggen. Wederkerigheid kost tijd en is meer dan elkaar met respect behandelen.
‘Wat heeft je vertrouwen gegeven in de toekomst, waardoor je nu denkt: ik ga het redden?,’ vroeg ik aan een ex-tbs’er die mij toeliet in zijn woning. Hij vertelde over de hulpverlener die hem vanuit de kliniek begeleidde naar het ziekenhuis voor een gesprek met de specialist. Die had slecht nieuws voor hem. ‘Toen de specialist zei dat het kanker was, barstte M. (de hulpverlener) in huilen uit. Dat er iemand om mij huilde is het mooiste wat mij is overkomen. Om haar ga ik het redden.’
Een hulpverlener valt uit haar rol. Ze gaat buiten haar boekje. Ze houdt te weinig afstand. Laat dat nou in dit geval de voedingsbodem zijn voor de bloei van de individualiteit van de ander.
Onder de wet op de privacy ligt de wet op de wederkerigheid. Die is zo basaal, dat hij niet in artikelen en protocollen is te vangen. Wederkerigheid houdt de boel bij elkaar. Ik heb er meer vertrouwen in dan in meneer Google.
Evert Jan Veldman is predikant in Groningen