We gaan weer recreëren
Vakantie was ooit bedoeld om bij te komen van het werk. Maar recreatie werd massatoerisme, met alle gevolgen van dien. Het wordt tijd dat we weer gaan recreëren.
Sinds Covid-19 in Europa uitbrak, zijn we ons ervan bewust dat het toerisme dit jaar niet doorgaat of op zijn minst grote vraagtekens oproept. Vliegen? Grenzen? Terrassen? Cruisen? Ziek worden in het buitenland? Het virus exporteren of mee naar huis nemen?
Dat toerisme per direct een halt is toegeroepen, is sneu voor de toeristen en desastreus voor de sector, zeker in landen die het van buitenlandse consumenten moeten hebben.
Is dit een einde of nieuw begin? Ik hoor u al denken: dat zou niet verkeerd zijn, minder reizen, minder CO2-uitstoot, en veel rustiger overal. Een mooi vooruitzicht, maar voor wie eigenlijk?
Niet voor degenen die gewend waren low budget te reizen, omdat in een weekje Spanje of Turkije het leven zoveel goedkoper is dat je de reis uitspaart. De afstandsregels laten deze vorm van toerisme niet toe. Ook de mensen die al of niet uit financiële of sociale nood groepsreizen maakten vallen af. Pretparken, campings, stranden - overal komen afstandsregels. En ruimte is duur, scheelt omzet, prijzen zullen stijgen.
Ik hoor u al denken: dat zou niet verkeerd zijn, minder reizen, minder CO2-uitstoot, en veel rustiger overal
Zou toerisme dan elitair worden? Dat was het tot honderd jaar geleden ook. En nog een eeuw eerder bestond toerisme niet eens. Het begon als verzetje voor de rijken. Daarna kwam vakantie op als sociaal goed - compensatie voor werken in ongezonde fabrieken.
Later is het gemeengoed geworden, en van lieverlee zijn we in kuddes vakantie gaan vieren, carnaval in de zon met veel vertier. Verwende Europeanen wilden de hele wereld zien en Amerika en Azië kregen een middenklasse die Europa kon komen bewonderen. Al met al werden reisbewegingen een regelrechte klimaatkiller en naar nu blijkt zijn deze mensenstromen ook ware snelwegen voor virussen.
Het zou kunnen dat toerisme zo veel duurder wordt dat de gewone man het niet meer kan betalen. Het zou kunnen dat reserveringssystemen de toegang tot parken en stranden en binnensteden moeten reguleren (en of dat overal fair gebeurt is zeer de vraag).
Al met al werden reisbewegingen een regelrechte klimaatkiller en naar nu blijkt zijn deze mensenstromen ook ware snelwegen voor virussen
Het zou kunnen dat alles toch weer ‘normaal’ wordt, dan gaat ook het verval van klimaat, natuur en erfgoed verder. Maar het zou ook kunnen dat we er van leren.
Het is tijd voor een herwaardering van recreatie. Letterlijk is dat her-schepping, het gevoel dat je na een ‘vakantie’ (letterlijk een ongevulde tijd) herboren terug komt. Daarvoor hoeven we niet exotisch op reis, en ook niet als kudde de grens over.
Dichtbij is zo veel moois aan natuur en cultuur te vinden. En net zoals we nu oefenen in spitsmijding bij woon-werkverkeer, moeten we als recreant drukte gaan mijden. Zo blijft recreëren een feest, en toegankelijk voor iedereen.
Aart Jan de Geus is bestuursvoorzitter van de Goldschmeding Foundation