Dat leidde tot het boek The 5 Languages of Appreciation in the Workplace, waarvan al 300.000 exemplaren in de Engelse editie zijn verkocht. Meer dan 150.000 mensen deden een online-training om te bepalen wat hun eerste, tweede en minst belangrijke taal is als het gaat om (het krijgen van) waardering.

Nu is er dus ook de Nederlandse uitgave: De 5 talen van waardering op het werk. Een noodzakelijk boek, aldus de beide auteurs. ‘Werknemers op elk niveau van een organisatie willen heel graag gewaardeerd worden.’

Als je je niet gewaardeerd voelt in je werk, dan is je werk misschien alleen maar een manier om geld te verdienen. Maar geld als motivatie is niet het beste uitgangspunt, zo bleek uit onderzoek van het Amerikaanse ministerie van Arbeidszaken.

Werknemers op elk niveau van een organisatie willen heel graag gewaardeerd worden

64 procent van de Amerikanen die hun werk opzeggen, gaf aan dat ze dat doen omdat ze zich niet gewaardeerd voelen. ‘Dat geldt voor werknemers over de hele linie: van de directeur tot de interieurverzorger. Diep in de menselijke geest zit iets wat om waardering smeekt. Als in die behoefte niet wordt voorzien, dan zal de werknemer niet betrokken zijn bij zijn werk.’

Een machine

Waardering is een sleutelfactor, cruciaal. ‘Zonder het gevoel gewaardeerd te worden door leidinggevenden en collega’s, beginnen werknemers zich als een machine of handelswaar te voelen’, zo is te lezen. Als niemand opmerkt dat een werknemer zijn werk goed wil doen, zal de motivatie van diegene in de loop van de tijd waarschijnlijk afnemen.

Een van de grote misvattingen als het gaat om waardering uitspreken is dat het voldoende is dat je dat als leidinggevende doet naar de organisatie als geheel. Het is weinig doeltreffend, zo blijkt, want het komt niet aan bij de werknemer. ‘We willen allemaal gewaardeerd worden, maar we willen dat het oprecht is, niet gekunsteld.’

‘Maak het persoonlijk’ is de boodschap van De 5 talen van waardering op het werk. Elke werknemer heeft zo zijn eigen waarderingstaal. De een wordt blij van positieve woorden, de ander van tijd en aandacht. Weer een ander vindt het mooi om af en toe een cadeau te krijgen. En dan zijn er nog de waarderingstalen dienen en lichamelijk contact.

Elke werknemer heeft zo zijn eigen waarderingstaal. De een wordt blij van positieve woorden, de ander van tijd en aandacht

Die laatste taal - lichamelijk contact - blijkt ingewikkelder dan gedacht. Zo kan een stevige handdruk nog wel gezien en ervaren worden als een waardering dat iemand iets goed heeft gedaan. Maar een schouderklopje kan soms al als ongepast ervaren worden. In het huidige tijdsgewricht rond seksuele intimidatie en #MeToo is die taal helemaal ingewikkelder geworden. Eigenlijk gaan de schrijvers daarom uit van vier talen - zonder deze te willen negeren.

Dienen gaat er over dat je voor elkaar klaarstaat. Zo is er het voorbeeld van Maggie, die dienen verbindt met zorgzaamheid als anderen haar helpen. ‘Het perspectief van deze mensen is: zeg niet tegen me dat je om me geeft, toon het. Geen woorden maar daden.’

De (mogelijke) gevolgen als iemand zich niet oprecht gerespecteerd en gewaardeerd voelt:

• Werknemers raken ontmoedigd en krijgen het gevoel: ‘Er is altijd meer te doen en niemand merkt het aandeel dat ik lever, niemand geeft er om.’

• Werknemers worden negatiever over hun werk en beginnen meer te mopperen, te klagen en roddelen.

• Mensen komen later (aan het begin van de dag, na pauzes) en het aantal werknemers dat zich ‘ziek’ meldt, neemt toe.

• Teamleden voelen zich niet verbonden met anderen en met de missie van de organisatie (met als gevolg dat de betrokkenheid van de werknemers afneemt).

• Uiteindelijk gaan teamleden erover nadenken om weg te gaan bij de organisatie, ze beginnen ander werk te zoeken, en het personeelsverloop neemt toe. 

Productiebedrijf

De vijf talen functioneren op verschillende manieren in verschillende contexten. Zo is de uitwerking van een gekozen liefdetaal in een familiebedrijf anders dan in een productiebedrijf. En ook weer anders dan op scholen en universiteiten.

Christelijke organisaties en kerken zijn in dit opzicht nóg weer anders: omdat werknemers een bijzondere band met hun werk hebben. ‘Hun baan is een bron van inkomsten, maar ze brengen bij hun werk ook een roeping in en een verlangen om anderen te dienen.’

De auteurs zien bij deze organisaties ‘een sterke honger naar waardering’. ‘Deze mensen hoeven geen financiële beloning en verlangen zelden naar sterke loftuitingen. Maar ze zeggen eerlijk dat ze gewaardeerd willen worden voor hun tijd en moeite. Wanneer die waardering niet komt, raken ze vaak gedesillusioneerd.’

Obstakels

De auteurs stellen dat het niet altijd gemakkelijk is om waardering tonen in de praktijk te brengen. Drukte - van zowel de werknemers als de leidinggevenden - is daarbij een groot obstakel. Er zijn immers altijd andere prioriteiten, verantwoordelijkheden.

Deze mensen zeggen eerlijk dat ze gewaardeerd willen worden voor hun tijd en moeite. Wanneer die waardering niet komt, raken ze vaak gedesillusioneerd

Of dat je iemand bijvoorbeeld niet veel ziet op de werkvloer. Je kunt je er zelf ook ongemakkelijk bij voelen om waardering te uiten. Maar Chapman en White zijn van mening dat het voor leidinggevenden, zakenmensen en managers een belangrijke taak is om tijd en moeite te wijden aan het tonen van waardering aan collega’s en mensen die voor hen werken. ‘Dat zal een enorme winst opleveren voor hun organisatie en de diensten die ze bieden.’

Waardering uiten, je moet het inplannen. Het slothoofdstuk laat nog eens zien hoe je het in de praktijk kunt brengen. Het werkt als een vitamine voor je organisatie en bemoediging en waardering kan echt een verschil maken om een betere werkplek te scheppen, aldus de auteurs.

Gary Chapman en Paul White, De 5 talen van waardering op het werk. Ark Media. 22,90 euro