Voor het land waarnaar we op weg zijn
Vier jaar geleden hanteerde mijn partij – het CDA – de verkiezingsslogan: ‘voor het land dat we door willen geven’.
Ik vond het een mooie term. Het ademde iets uit van trots, van waarde, van zorg. En het paste bij de toenmalige lijststrekker, die zichtbaar waarde hechtte aan de historie van ons land.
En terecht: er zijn veel dingen om door te geven aan een volgende generatie. Onze vaderlandse geschiedenis met zijn hoogtepunten, het goed georganiseerde land dat we hebben, onze Nederlandse taal en cultuur, onze grondrechten, een waarachtig Godsgeloof.
Maar als je eerlijk bent, zijn er ook zaken die we liever niet doorgeven.
We moeten steeds vaker erkennen dat bepaalde elementen ons verleden ontsieren. Zaken waar we niet tevreden over of trots op hoeven te zijn, laat staan dat we ze willen doorgeven. Ons slavernijverleden doet steeds meer afbreuk aan onze VOC-mentaliteit, in de Tweede Wereldoorlog hebben we ons niet alleen maar verzet tegen de nazi’s en Zwarte Piet is niet voor ieder het culturele hoogtepunt van het jaar gebleken.
Ook persoonlijke ‘hoogtepunten’ laten zich bij nader inzien gemakkelijk relativeren. Al was het maar omdat we wel de eer en de roem doorgeven, maar minder openlijk spreken over de pijn en het leed waarmee ze tot stand zijn gekomen.
Er zijn ook zaken in ons land die we liever niet doorgeven
Nee, van mij mag er een alternatief komen voor ‘het land dat we door willen geven’. En ik heb een suggestie: laten we het hebben over ‘het land waarnaar we op weg zijn’. Laat niet ons verleden het vertrekpunt zijn, maar laat de toekomst ons inspireren. Je kunt beter zaken in je koffer stoppen die je in de toekomst nodig hebt, dan dat wat vroeger handig was. De toekomst inspireert om nieuwe wegen in te slaan.
En we hebben goede voorbeelden. Was het niet Abraham die als eerst zijn boeltje oppakte en op weg ging naar het beloofde land? Sindsdien zijn we allemaal op pad, allemaal vluchtelingen.
Was het niet het volk Israël dat wegtrok uit Egypte, de woestijn in, op weg naar een beloofd land? Struikelen we niet in de Bijbel over beloftes van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, waar iedereen in vrede leeft, waar de leeuw en het lam naast elkaar liggen? Die belofte heeft hele volken in beweging gezet.
Het past in deze Adventstijd om verwachtingsvol vooruit te leven. Om op weg te gaan, naar een betere wereld, een beter land. Voor iedereen.
Laat niet ons verleden het vertrekpunt zijn, maar laat de toekomst ons inspireren
En natuurlijk: het verleden gooien we niet weg, dat kan niet eens. Het zit in ons. We staan op de schouders van hen die ons voor gingen. Maar zij hebben hun verleden niet gehanteerd als een museum, als een collectie die geconserveerd moest worden, maar als een kapitaal om mee te investeren, om voort te kunnen gaan.
Een al te grote tevredenheid met het verleden leidt tot stilstand, tot achteruitgang. Maar ook tot acceptatie van onrecht en ongemak in de bestaande situatie. Daarom is mijn slogan nu: ‘voor het land waarnaar we op weg zijn’!
Chris van Dam is lid van de Tweede Kamer voor het CDA
Hoe het CDA in het centrum van de macht kwam en bleef
In 1998 leek het duidelijk: het CDA had vier jaar niet geregeerd, ging de komende vier jaar ook niet regeren en zou er in de verdere toekomst waarschijnlijk niet meer toe doen. Het liep anders: in 2002 werd het CDA de grootste partij en bleef dat lange tijd. PG Kroeger verhaalt erover in een nieuw boek.
