Een stel stoeiende jongens drukt een van hen op de grond en laat hem pas weer opstaan als hij onder de modder zit. Daarna blijkt hij er pas echt bij te horen. Manipulatie, is het eerste wat je denkt. Het zijn ook  wat kleffe jongens.

Wat is The Family? Zelfs na vijf afleveringen weet je dat eigenlijk nog niet, behalve dan dat je wat inzicht hebt gekregen in het reilen en zeilen van christelijke politiek in de VS, althans een deel daarvan. 

The Family is de initiatiefnemer van het National Prayer Breakfast, een jaarlijkse bijeenkomst van politici die daar voor elkaar en het land bidden. Het levert een paar tenenkrommende scenes op met Donald Trump die als president een van de hoofdsprekers en -bidders is. 

Leiders

Belangrijkste figuur en tevens producer van de serie is Jeff Sharlet, die twee boeken schreef over The Family op basis van zijn eigen ervaringen. Hij is de jongen die in de nagespeelde scène met zijn gezicht in de modder werd geduwd. 

De serie heeft een vreemde constructie: de boeken van een schrijver worden verfilmd, hij wordt in de documentaire geïnterviewd, en doet ook nog de productie.

Crème de la crème

Als jongeman ging Sharlet wonen in Ivanwald, een groot huis in Washington DC, samen met andere jongemannen die de crème de la crème moesten worden van The Family. Doel: ‘Christenen worden leiders en helpen van leiders christenen te maken.’ 

Sharlet wordt als een verrader gezien, zegt hij, want The Family wil eigenlijk onzichtbaar blijven om zo de meeste invloed te kunnen uitoefenen. Op de regering in Washington, maar ook op politieke leiders in het buitenland. 

The Family is daarbij weinig scrupuleus: onder anderen wijlen dictator Gaddafi had volgens Sharlet nauwe banden met The Family.

Meteen daar al gaan de wenkbrauwen fronsen. Welke invloed heeft The Family dan gehad op Gaddafi? En als The Family inderdaad zo geheim is, waarom is de bekendste leider, Doug Coe, dan te zien op foto’s met zo’n beetje alle presidenten van de VS, te beginnen met Eisenhower? 

‘Theologie’

Al snel wordt de theologie van The Family uit de doeken gedaan, al mag ze die naam eigenlijk niet hebben. The Family houdt er namelijk heel eigen overtuigingen op na. Het enige wat leden van The Family moeten weten staat in een boekje genaamd Jezus, waarin een aantal uitspraken en ideeën over Jezus staan, die de kern vormen van het gedachtegoed van The Family. 

Het Oude Testament is overbodig en een groot deel van het Nieuwe Testament ook. “Ik had een King James aangeschaft,” vertelt Sharlet, “maar die kon ik meteen wel weer weggooien”. 

Wie is die Family-Jezus dan? De zalvende stem van Doug Coe vertelt over een machtige leider, die dient. Maar dat dienen gebeurt vooral onderling in de gemeenschap van leiders. Mannelijke leiders welteverstaan. Vrouwen hebben een ander doel in het leven, zij moeten de mannen terzijde staan in hun belangrijke werk.  

Verdediger van The Family Zach Wamp, Republikein en voormalig Lid van het Huis van Afgevaardigden, doet zoveel hij kan aan damage control. “Ik ben maar een onvolmaakt mens”, zegt hij lachend. “Maar God verricht zijn volmaakte werk met onvolmaakte mensen.” Zo lusten we er nog wel eentje.

Is The Family een enge club? Welzeker. Alleen mannen kunnen echte leiders zijn, Jezus is veranderd in een machtige leider die ingezet wordt voor politieke doeleinden, en de Bijbel kun je net zo goed ongelezen laten. Wat weer verklaart waarom Trump wegkomt met zijn aantoonbare gebrek aan Bijbelkennis. 

Weinig bewezen

Heeft The Family veel invloed? Daarvan heb je ook na vijf afleveringen nog steeds geen idee. Er wordt veel beweerd, maar weinig bewezen. Wat is er makkelijker om met een vroom gezicht bij het National Prayer Breakfast aan te schuiven, en devoot omlaag te kijken als anderen dat doen? 

Donald Trump beschouwt The Familywellicht als een stel ‘nuttige

idioten’, om een term van Lenin te gebruiken. 

De serie toont impliciet de valkuilen van een oppervlakkig christendom dat het welvaartsevangelie heeft omarmd. ‘Geloof in God - en voorspoed wordt je deel’, zegt Norman Vincent Peale, bekend van De kracht van positief denken en lid van The Family. 

Peale was predikant van de kerk waar Donald Trump wel eens naartoe ging. 

Het is goed te bedenken dat Washington, als elke regeringsstad, bol staat van de lobbyclubs, die waarschijnlijk heel wat meer eisen van de politici die ze vooruit helpen dan The Family. 

Angst

De angst voor het genootschap past vooral goed in een wereld waarin fundamentalistische religies aan invloed winnen, en in een land dat een president heeft als Trump, die per slot van rekening mede aan de macht kwam omdat 81 procent van de evangeliclas op hem stemde. 

Kortom, een gemiste kans, deze serie, juist omdat er wel degelijk iets aan de hand is, maar dan iets minder spannends. Over politiek, geloof en politieke invloed valt heel wat beters te maken dan deze opgeklopte complottheorie.