Sterker uit de strijd
We zijn in deze crisis behoorlijk veerkrachtig en creatief gebleken. Hopelijk gaan we die veerkracht en creativiteit na de crisis inzetten voor een mooiere en betere samenleving.
In deze coronacrisis is goed te zien hoe sterk de veerkracht van mensen kan verschillen. Met veerkracht bedoel ik het vermogen te kunnen omgaan met stress en tegenslag en je aan te passen aan veranderende omstandigheden.
Bij gevaar geeft onze prefrontale cortex ons het signaal dat we moeten vluchten of vechten, afhankelijk van hoe we de situatie inschatten. In deze crisistijd zien we hoe een deel van de bevolking goed in staat is om die inschatting te maken. Maar er zijn ook veel mensen die dat heel moeilijk vinden en daardoor totaal bevriezen en niet meer in staat zijn in actie te komen.
Bij gevaar geeft onze prefrontale cortex ons het signaal dat we moeten vluchten of vechten, afhankelijk van hoe we de situatie inschatten
In feite is de coronacrisis één grote stresstest, waarmee we nu allemaal geconfronteerd worden. Nu is het zo dat in ieders leven zich individuele levensgebeurtenissen kunnen voordoen die tot stress leiden. Zelf heb ik ruim drie jaar geleden mijn partner verloren, begon ik afgelopen september aan een nieuwe baan en ben ik de afgelopen twee jaar drie keer verhuisd. Voldoende redenen om in paniek te raken.
Natuurlijk hebben deze levensgebeurtenissen spanningen opgeleverd, maar over het algemeen heb ik deze goed kunnen hanteren. Blijkbaar ben ik gezegend met voldoende veerkracht.
Onderzoek heeft uitgewezen dat veerkracht voor een groot deel erfelijk bepaald is, net als veel andere persoonlijkheidskenmerken. Tegelijkertijd is de invloed van de omgeving vergelijkbaar groot en dat betekent dat het mogelijk is om je eigen veerkracht te vergroten. Veerkracht zorgt ervoor dat je niet alleen in staat bent om terug te veren naar de oorspronkelijke positie, maar ook dat je juist sterker uit een tegenslag komt.
Onderzoek heeft uitgewezen dat veerkracht voor een groot deel erfelijk bepaald is. Tegelijkertijd is de invloed van de omgeving vergelijkbaar groot en dat betekent dat het mogelijk is om je eigen veerkracht te vergroten
Het is dan ook fijn om te zien dat de coronacrisis ook leidt tot veel creatieve en innovatieve ideeën, bijvoorbeeld om de anderhalvemetermaatschappij en -economie in te richten. Zoals Winston Churchill zei: "Never waste a good crisis."
Ik hoop echter dat we het daar niet bij laten. Het lijkt mij fantastisch als we die creatieve krachten ook gaan inzetten om de maatschappij als geheel te veranderen. Zodat we na de crisis niet alleen terugveren, maar dat we toegroeien naar een toekomstige samenleving die beter en mooier is dan wat we voor corona hadden.
Cisca Wijmenga is rector magnificus van de Rijksuniversiteit Groningen