Psalmen zijn tijdloos. Hoe komt dat?“Psalmen zijn het liedboek van Israël, van het volk van God. Ook  de vroege christenen zongen psalmen. Uiteindelijk stijgt dat toch uit boven zelfgemaakte liedteksten, hoe mooi die ook kunnen zijn, hoor. Daarover geen misverstand. Er zit veel van de psalmen in bijvoorbeeld liederen van de bundel Opwekking. Wat zo mooi is aan de psalmen is dat alle hoogten en diepten van het menselijk bestaan er in voorkomen, ongecensureerd. 

Er zijn vrijwel geen liederen waarin woede en wraak aan bod komen. Wel in de psalmen. Die psalmen worden niet veel gezongen, er is goede uitleg bij nodig. Maar met alleen gezangen kom je toch al gauw in een bubbel terecht waar alleen maar blijdschap en liefde te vinden is. En zo zit het leven natuurlijk niet in elkaar. Wat ook in het voordeel pleit van psalmen is dat sommige echt alleen op God gericht zijn, en niet op mijn gevoel.”  Waarom doen we het nu al zo lang met berijmingen van een halve eeuw of langer? “Daar is een heel praktische reden voor: het is echt een enorm rotwerk. Wij zijn met z’n zevenen al vijf jaar bezig, en het is heel moeilijk het ook echt goed te doen. Het is niet voor niets dat in het Nieuwe Liedboek de psalmen gewoon zijn overgenomen uit het oude. De Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied heeft wel plannen voor iets nieuws met de psalmen, maar zij zoeken het meer in de richting van onberijmde psalmen op melodieën zetten.

Er is nog een reden waarom nieuwe berijmingen maken ingewikkeld is. Dichter J.W. Schulte Nordholt heeft het lot van de psalmberijmer ooit vergeleken met dat van Simson. Je wordt gebonden met zeven touwen - de tekst, de melodie, de maat, het ritme, het rijm, de getrouwheid, de aansprekendheid - en als je klaar bent is het ‘de Filistijnen over u’, dat zijn dan de critici.Zo is het ook wel een beetje. Door de vele randvoorwaarden is er op elke psalmberijming wel iets aan te merken, afhankelijk van je invalshoek. Dat geldt ook voor onze berijming. We zullen heus geen 150 topjuwelen hebben gemaakt.” In welke opzichten verschilt uw werkwijze en de uitkomst daarvan van Psalmen voor Nu?“Ik waardeer Psalmen voor Nu zeer, ik luister er graag naar. Psalmen voor Nu zijn alleen vaak heel lastig te gebruiken voor gemeentezang. Dat geldt helemaal als de gemeente maar klein is, als er geen goede band beschikbaar is en als de begeleiding moet gebeuren door een organist of pianist. Psalmen voor Nu zijn voor veel bands die spelen in de kerk toch te moeilijk. Maar nieuwe melodieën bieden natuurlijk voordeel: je bent veel vrijer in je teksten.”

Worden alle 150 psalmen opnieuw berijmd? Hoever bent u daar nu mee?“We hebben alle psalmen nu berijmd maar daarmee is het project nog niet klaar. We gaan ze eerst alle 150 nog reviseren om de laatste tekortkomingen eruit te halen. Daarmee hopen we in 2020 klaar te zijn.” 

Hoe lang moeten deze nieuwe berijmingen weer meegaan, wat u betreft?“Dat is moeilijk in te schatten. Als je ervan uitgaat dat de huidige na 50 jaar niet meer voldoen, dan zal dat vast ook gelden voor de onze.”

Hoe bewaakt u de kwaliteit?“We werken in een groep van dichters en het werkt als volgt. Een dichter maakt eerst een concept en stuurt dat naar de andere dichters, via een app-groep. Daarna gaat het concept naar een meeleesgroep, per e-mail, en vervolgens weer terug naar de dichter die aan de hand van alle op- en aanmerkingen de definitieve versie maakt.

We hebben ook een aantal uitgangspunten geformuleerd. Zo schrijven we graag compact, in plaats van dat we dingen toevoegen ten opzichte van de grondtekst.  Dat hoeft ook niet want  in de psalmen wordt veel gebruik gemaakt van parallellisme, poëzie door middel van herhalingen. Wat ook een rol speelt is dat de berijmingen wel toegankelijk moeten zijn. De gemiddelde kerkganger heeft een mbo-niveau en daarom hechten we aan redelijk eenvoudig taalgebruik. Hoger opgeleide kerkgangers zullen daar misschien wel een de wenkbrauwen bij fronsen, maar dat is dan maar zo.”

Gebruikt u rijmschema’s?“Ja, die gebruiken we inderdaad. Dat heeft ook te maken met onze keus voor de Geneefse melodieën. We maken namelijk gebruik van de rijmschema’s die daarbij horen. Het voordeel van rijm is echter dat het veel makkelijker zingt en bovenal dat je het veel makkelijker onthoudt. Dat merk ik in diensten in bejaardenhuizen maar ook bij kinderen.”

Voor wie is De Nieuwe Psalmberijming bedoeld?“Voor kerken met een beamer die graag psalmen zingen. Een beamer, omdat er op dit moment nog geen gedrukte bundel is, maar wel beamsheets op onze site. We hebben eerder wel een proefbundeltje van 30 psalmen uitgegeven, maar dat had een nadeel: veel teksten zijn daarna namelijk weer gewijzigd. In 2020 komt, als alles goed gaat, wel een bundel uit.”

Zijn de oude Geneefse melodieën nog wel bruikbaar?“Die melodieën zitten bij veel mensen nog in het hoofd. We hebben daarom die wijzen gebruikt voor onze nieuwe berijming. De vraag is namelijk: welke melodieën dan wel? Moet je daarvoor zo’n 150 nieuwe maken? Dat is heel moeilijk. Psalmen voor Nu heeft het gedaan, maar een eigentijdse berijming op de bekende melodieën ontbrak nog en in dat gat zijn wij gesprongen.”

Hoeveel tijd en geld kost het om dit te doen? En hoe komt u aan fondsen?“Wat tijd betreft: ik ga maar niet uitrekenen hoeveel manuren er in deze berijming zitten, dat zijn er heel veel! Zowel van de dichters als van de meelezers en anderen.  Wat geld betreft: de dichters doen alles op vrijwillige basis. Wel heeft de psalmberijming een vriendenkring die een financiële bijdrage levert om diverse onkosten van te kunnen betalen.”

Rust er copyright op de teksten?“Het copyright op de teksten is via de stichting ‘Dicht bij de Bijbel’ ondergebracht bij Small Stone Media. Van alle psalmen staan op onze site de complete teksten en kant-en-klare beamsheets, die voor ieder zijn te downloaden. Iedereen mag ze thuis naar hartelust zingen. Als een gemeente onze teksten regelmatig gebruikt, dienen ze via een licentie bij CCLi daarvoor een bescheiden bijdrage te betalen. Veel gemeentes die met een beamer liederen uit allerlei bundels zingen, zullen daar trouwens al een licentie hebben lopen”.