Liever online congressen dan een retourticket Japan
Naar congressen gaan en interessante bijeenkomsten bijwonen, kan opeens alleen nog maar digitaal. Niet leuk misschien, maar wel een enorme winst. Want al die vliegkilometers kosten niet alleen veel geld, ze belasten ook het milieu.
Het internet biedt meerdere opties aan om te testen hoe het met je mondiale voetafdruk gesteld is. Eén van de websites die ik raadpleegde liet me weten dat mijn voetafdruk 2,2 hectare is. Ter vergelijking: de gemiddelde voetafdruk van een Nederlander is 6,3 hectare terwijl de gemiddelde beschikbare ruimte per aardbewoner 1,8 hectare is.
Gemiddeld genomen doe ik het niet zo slecht en dat wordt met name veroorzaakt door het feit dat ik geen auto heb, slechts een tot twee dagen per week vlees eet, veel van mijn boodschappen het label biologisch dragen, en al mijn verlichting uit ledlampen bestaat.
Tegelijkertijd is er nog wel winst te behalen. Een grote bijdrage aan mijn voetafdruk is het aantal vliegkilometers. Zeker in mijn vorig leven als wetenschappelijk onderzoeker vloog ik gemiddeld maandelijks de wereld rond om lezingen te geven op allerlei congressen.
Het bezoeken van congressen is een belangrijk onderdeel van het leven van een wetenschapper. Niet alleen om te vertellen over het eigen onderzoek, maar ook om nieuwe samenwerkingsverbanden op te starten. Onderzoek doen is een mondiaal gebeuren en samenwerking is essentieel.
Ik nam vanachter mijn laptop deel aan een congres dat in Japan zou plaatsvinden. Door sushi in huis te halen waande ik me daar enigszins
Toen ik aan het begin van mijn wetenschappelijke carrière stond, was er nog geen internet. Achterhalen wie interessante samenwerkingspartners zouden kunnen zijn zonder op reis te gaan, was toen onmogelijk.
Dat is veranderd met de komst van internet. Desondanks is het aantal congressen wereldwijd enorm toegenomen. Dat levert niet alleen heel veel vliegkilometers op, maar brengt ook grote kosten met zich mee.
Vanwege de coronapandemie zijn veel congressen omgezet in een online variant. Zo nam ik recent vanachter mijn laptop deel aan een congres dat oorspronkelijk in Japan zou plaatsvinden. Door sushi in huis te halen waande ik me enigszins in Japan en de discussies voedden mij met interessante informatie, maar de meerwaarde van het elkaar ontmoeten ontbrak volledig.
Toch hoop ik dat online congressen, of een hybride variant met een klein fysiek publiek en de rest online, de norm worden. Zeker wat de massale congressen betreft, waar duizenden tot tienduizenden mensen op af komen.
Digitalisering maakt dit nu al mogelijk en ongetwijfeld ontstaan er nieuwe manieren om elkaar ook spontaan online te ontmoeten. Hiermee kan de wetenschap een belangrijke bijdrage leveren aan een duurzame toekomst en tegelijkertijd ook bijdragen aan meer inclusiviteit: ook onderzoekers met een smalle beurs en diegenen die vanwege persoonlijke omstandigheden niet in staat zijn op reis te gaan, kunnen op deze manier actief deelnemen.
Cisca Wijmenga is rector magnificus van de Rijksuniversiteit Groningen