“Veel kerkelijke gemeenten krimpen de laatste jaren en dat is jammer. Daar voelen we als Protestantse Kerk ook pijn van. De missionaire specialisatie kan lokale gemeenten helpen nieuwe wegen te ontdekken, door vragen te stellen als: Hoe kunnen we weer een kerk naar buiten zijn? Hoe kan onze roeping als kerk en predikant aansluiten bij de beleving van deze tijd?”

Heeft missionair-zijn invloed op het gehele kerkzijn?

“Dat is inderdaad zo. Stel, er komt een ‘nieuwkomer’ in de kerk. Welke drempels ervaart hij of zij in de dienst? Een andere belangrijke vraag is: Hoe kun je verbinding maken met de mensen om je heen? Een aankondiging van een speciale kerkdienst in de lokale krant, die door iedereen wordt gelezen, vereist bijvoorbeeld een andere toon dan in het eigen kerkblad. Als het over pastoraat gaat, weten mensen van buiten de kerk je dan te vinden? Weten zij dat een dominee of ouderling graag naar hen luistert? Heel veel dingen die voor ons vanzelfsprekend zijn, zijn dat niet in de ogen van een nieuwkomer. Uiteindelijk begint alles bij nadenken over: Wat is je identiteit? Wie ben je als kerk? Waar is je plek in stad of dorp? Dan verandert het denken in de gemeente mee.”

Het doel van de specialisatie is onder andere missionaire veranderingsprocessen in de lokale gemeente op gang te brengen. Kunt u daar voorbeelden van noemen?

“Kerkenraden worden een aantal zaterdagen gevraagd mee te studeren met de deelnemende predikant, ten behoeve van het ondernemen van een missionaire activiteit. Deze activiteit kan per lokale gemeente anders zijn, bijvoorbeeld meer aandacht voor PR, of aansluiting zoeken bij het dorpsfeest, het buurthuis, de jaarmarkt of een 4/5 mei viering. Hierdoor wordt de zichtbaarheid van de kerk in de maatschappij vergroot en raken mensen met elkaar in gesprek. Tijdens de cursus wordt de deelnemers daarom ook geleerd goed het oor te luister te leggen bij de samenleving. Wat gebeurt er? Hoe kunnen we aansluiten? Ga in gesprek met mensen uit de buurt. Breek uit die muren!”

Hoe kun je leren vanuit je eigen geloofstraditie beter te communiceren?

“Dit doen we tijdens de cursus onder meer door de deelnemers actief geloofsgesprekken met elkaar te laten voeren. Er wordt doorgevraagd op thema's als: wat geloof je zelf? Daar zoeken we dan de juiste taal bij, ook voor gebruik op sociale media. De deelnemers moeten daarnaast een preek schrijven voor mensen die niet geloven. Die willen weten waar je voor staat. Communicatie is hierbij heel belangrijk. We proberen wel aan te sluiten bij wie de deelnemers zijn. Het is handig als je ondernemend bent, maar als iemand dat niet in zich heeft, kan hij of zij andere talenten inzetten. Bovendien willen we de gehele gemeente stimuleren missionair te zijn. Als gemeente ga je met elkaar op weg, de dominee en de gemeente doen het samen. Wel meer met de blik naar buiten, om een rol in de samenleving te spelen.”   

Op welke manier kan een gemeente zich in deze tijd aan haar omgeving laten zien?

“Het belangrijkste is: blijf bij jezelf, dan blijf je geloofwaardig. Wees vooral diep bewust van je roeping. Het evangelie is prachtig om te delen, daar knapt de wereld van op. Als gemeente kun je echt iets doen in de buurt, ook heel concreet. Hulp en kerk gaan bovendien hand in hand. Er komt er altijd wel een moment dat je je motivatie kunt uiten. God zit soms als het ware in het kopje koffie, waarbij je een luisterend oor aan mensen biedt.”  

Hoe is de opleiding opgebouwd?

“In de eerste plaats leren de deelnemers hun eigen geloofstraditie te communiceren. Vervolgens gaan we in op het leiding geven aan de gemeente, zodat die zich meer bewust wordt van haar missionaire roeping. Het derde hoofdthema is het uitnodigend aanwezig zijn in de samenleving, zodat mensen uit de buurt de kerk gemakkelijker weten te vinden. We richten ons met name op predikanten en kerkelijk werkers binnen de Protestantse Kerk. De gehele opleiding duurt twee jaar en wordt naast het gewone werk gevolgd.”

Wat beoogt de studiereis naar Londen?

“Londen is de bakermat van het pionieren, zoals langlopende initiatieven als de Fresh Expressions of Church en de Alphacursus. We gaan onder meer in gesprek met degenen die aan de basis hiervan hebben gestaan. Daarnaast trekken we met elkaar op en zoeken we samen verdieping. Wat opvalt is dat mensen in Engeland over het algemeen gemakkelijker over hun geloof praten dan in Nederland.”

Kan missionair zijn een nieuwe betekenis geven aan de kerk?

“De deelnemers zullen aan het eind van de cursus tot de conclusie komen: we moeten andersom denken. Denken vanuit de nieuwkomer die we nog niet kennen, die misschien maar twee deuren verderop woont. We zullen zelf de wereld in moeten gaan en kijken hoe we kunnen aansluiten.”

Aanmelden kan tot 1 mei 2020.