Maatwerk in de zorg moet mogelijk blijven
Nu er weer nieuwe maatregelen tegen corona van kracht zijn, is het voor zorgverleners soms passen en meten. Wat kan wel en wat niet (meer)? Maatwerk is mogelijk, maar je kunt niet iedereen tevredenstellen.
Als zorgverlener moet je soms impopulaire beslissingen nemen, ook nadat je de best mogelijke afwegingen hebt gemaakt. Door de coronacrisis staan medewerkers van Philadelphia vaker voor dit soort dilemma’s. Dat hoort bij zorg verlenen aan meer dan één bewoner.
De laatste maanden komt de moeder van André dinsdags rond half elf langs. Ze gaat dan haar zoon in bad doen, zoals ze dat de afgelopen 24 jaar wel vaker heeft gedaan.
André kan zelf uit zijn rolstoel in bad klimmen, hij heeft geen tillift nodig. Met een geurkaarsje erbij en zachte muziek kan hij zich heerlijk ontspannen in het warme bad. Je kunt dan in een paar tellen alle spanning uit zijn verkrampte lichaam zien glijden.
Wat de moeder van André doet, kan niet iedereen doen. De badkamers staan maar een paar uur per week leeg
Dit moment van nabijheid is zo belangrijk voor hem. André heeft een ernstige meervoudige beperking. Hij kan niet praten, maar je kunt aan de gelukzalige glimlach op zijn gezicht zien hoe fijn hij zich voelt.
Evelien, de locatiemanager van de woonlocatie waar André woont, vertelt hoe de baddersessies sinds het eind van de eerste coronagolf verlopen. Als moeder komt, zijn beide badkamers niet in gebruik en blijven de begeleiders op afstand. Moeder komt vanuit de achtertuin binnen via de slaapkamer en steekt met André de lege gang over.
Het moet vreemd aanvoelen, maar het is de enige manier om nog iets van contact tussen moeder en kind te organiseren. Wat de moeder van André doet, kan niet iedereen doen. De badkamers staan maar een paar uur per week leeg.
Maatwerk
De tweede coronagolf is een stap terug. Het Landelijk Corona Team van Philadelphia heeft begin oktober nieuwe coronamaatregelen aangekondigd om besmettingen vóór te zijn en te voorkomen dat dagbestedings- of woonlocaties gesloten moeten worden.
Begeleiders, behandelaren, vrijwilligers en bezoekers die binnen de anderhalve meter contact met bewoners hebben, moeten bijvoorbeeld een mondneusmasker dragen. En er kunnen maximaal drie personen per bewoner op bezoek komen.
Geef de zorgprofessional meer regie
Zorgmedewerkers moeten hun werk doen met een heel pakket aan regels, dat door corona nog eens werd uitgebreid. Maar de zorg wordt er niet per se beter van. Gelukkig kunnen veiligheid en menselijkheid prima samengaan.
Maar er blijft ruimte voor maatwerk. Voor een bewoner die doof is en moet kunnen liplezen, kun je overwegen om een doorzichtig mondmasker te gebruiken. De gedragsdeskundige kan helpen als er bewoners zijn die overstuur raken wanneer ze een familielid met een mondmasker niet meer herkennen.
Begeleiders zijn heel creatief en flexibel. Dat moet ook wel, want het werk wordt met zoveel meer om op te letten een stuk ingewikkelder, terwijl de zorg ook door moet kunnen gaan.
Beroep op solidariteit
Met de nieuwe maatregelen krijgen zorgmedewerkers te maken met verschillende bezoekers die elk met hun eigen redenen graag bij een bewoner langs willen komen. Met ouders die de gezelligheid missen, nu de grote woonkamer op slot is gegaan. Met ouders die anders denken over het dragen van mondmaskers en vinden dat de risico’s voor hún kind best meevallen.
De moeder van André kan nog steeds komen, maar wat doe je als vier andere ouders opeens ook van de mogelijkheid gebruik willen maken om hun kind zelf in bad te doen? Moet je uitleggen dat André het meer nodig heeft dan de andere bewoners? Kan André voortaan nog meer één keer per maand met moeder badderen?
Het is onvermijdelijk dat we een groter beroep moeten doen op het gevoel van solidariteit van de ouders
Als zorgverlener probeer je op verschillende manieren zo veel mogelijk rekening te houden met de familie. Toch is het onvermijdelijk dat je als zorgverlener vroeg of laat keuzes moet maken waar niet iedereen blij mee kan zijn. Je eerste verantwoordelijkheid ligt immers bij de cliënt zelf.
En er blijven steeds minder opties over. Het is onvermijdelijk dat we een groter beroep moeten doen op het gevoel van solidariteit van de ouders. En op een wederzijdse gunfactor, dat er soms voor de één iets meer mogelijk is dan voor de ander.
Zorgvuldig
Locatiemanagers en begeleiders doen hun best om dit soort zaken op een zorgvuldige manier met familie te bespreken. Toch is het onvermijdelijk dat je in de voortdurende crisissituatie die we in de zorg meemaken, keuzes voor cliënten maakt die impact hebben op het persoonlijke leven van families.
Daarbij kunnen we niet iedereen tevredenstellen. Vooral in een crisisperiode kun je het nooit goed genoeg doen voor iedereen.
Greet Prins is bestuursvoorzitter van Stichting Philadelphia Zorg