Lockdown revisited
Versoepeling van de lockdown, dat klinkt prettig. Maar de gevolgen laten vaak even op zich wachten. Dat is ook te leren van een andere lockdown, bijna dertig jaar geleden in Kameroen.
Mijn eerste lockdown maakte ik mee in 1991. Een democratiseringsgolf maakte zich meester van Sub-Sahara Afrika en in het bijzonder van Kameroen.
Democratisering is een te groot woord. In een poging om meer democratie af te dwingen werd het land stilgelegd door de oppositie. Les Villes Mortes, de dode steden, werd deze actie genoemd. Het hield in dat door de weeks iedereen verplicht thuis moest blijven. Hield je je er niet aan, dan wachtte je de knuppel of de machete.
Nee, wij deden dus wel mee. Anders dan de huidige lockdown in Nederland, werd deze lockdown elk weekend opgeheven. Je kon dan naar de markt en je handel drijven. Dat gaf wat lucht voor de burger en de ondernemer.
Het laat zich raden dat deze wekelijkse opheffing van de lockdown - en hier zie ik een parallel met onze huidige versoepeling - met veel risico’s gepaard ging. Overvolle wegen met afgeladen auto’s van slechte kwaliteit resulteerden in vele zwaargewonde slachtoffers. Tot overmaat van ramp konden deze gewonden zich vaak niet op tijd bij een ziekenhuis melden.
En was je niet op tijd, dan gingen de steden weer ‘dood’ (villes mortes). Dan kon je tot het volgende weekend wachten alvorens je met je gebroken of verwonde ledematen geholpen werd. Tegen die tijd kropen de maden onder de geïmproviseerde verbanden vandaan.
De lockdown in Kameroen hield destijds in dat iedereen door de week verplicht thuis moest blijven. Hield je je er niet aan, dan wachtte je de knuppel of de machete
Ook de opheffing van onze huidige lockdown kent zo z’n risico’s. De prijs van deze versoepeling wordt ons echter niet één week, maar twee weken later (incubatietijd van het virus) gepresenteerd. Dan pas is duidelijk of ons gedrag tot meer Covid-19-infecties heeft geleid. Versoepeling voelt als de lente, maar de winter treedt al weer na twee weken in.
De oppositionele acties Les Villes Mortes hebben destijds niets opgeleverd. Maar liefst negenentwintig jaar later heeft dezelfde president van Kameroen, Paul Biya, de touwtjes nog steeds stevig in handen. Hij is daarmee het langst zittende staatshoofd van Afrika, dat dan weer wel.
De opheffing van onze lockdown kent zo zijn risico's. De prijs van deze versoepeling wordt ons echter niet één week, maar twee weken later gepresenteerd
Wat zullen de lange termijn effecten zijn van onze huidige Covid-19-crisis? Wordt het werk in mijn huisartsenpraktijk er blijvend door veranderd? Uiteindelijk zullen we Covid-19 er onder krijgen, maar daarna? Gaan we ons dan meer richten op wezenlijke zaken? Ons meer bezighouden met vragen rond zingeving of het toevoegen van waarde aan het leven van patiënten?
Wat hebben we geleerd van de huidige crisis en wat willen we vasthouden? Actuele vragen. Nu nog de antwoorden. Ik kan geen negenentwintig jaar wachten.
Berend Jansen is huisarts in Swifterbant