Liefde is het fundament van vrijheid
Vrijheid is geen ongebondenheid, maar heeft de band met anderen juist nodig.
Daar gaat ze. Dochter Isabel is 18 geworden en heeft de reservesleutels van mijn auto gekregen. We hoeven niet meer naast haar in de auto te zitten, ze rijdt zelfstandig weg. Haar vrijheid tegemoet.
Haar vader - mijn echtgenoot Paul van Geest - schreef vorige maand in zijn column dat ‘zij die me dierbaar zijn, mede bepalen hoe ik met mijn vrijheid omga’. Dat hij dit niet als een beperking maar als een verdieping van zijn persoonlijke vrijheid ervaart, tja, dat voelt als een mooie theorie als Isabel met de auto op ontdekkingsreis gaat. Ik voel me pas weer vrij als ze veilig thuis is.
Dat wat ik voel voor mijn dierbaren bepaalt mijn verbondenheid maar ook mijn gebondenheid. En ik denk terug aan de dag dat dezelfde dochter op de basisschool ‘iets dierbaars’ mee moest nemen. Waar anderen een foto of een knuffel meenamen, besloot Isabel haar zusje Sophie mee te nemen. Die was haar het meest dierbaar. Nee, niet haar ouders, die zouden toch eerder doodgaan.
Maar voordat ze haar dierbare zusje mee kon tronen, de klas in, kregen de twee zusjes grote ruzie om iets kleins. Het stond Isabels hogere plan om vol trots en liefde over haar zusje te vertellen als wat haar het meest dierbaar was, uiteindelijk niet in de weg. Datzelfde zusje gebruikte het daarna vaak om iets voor elkaar te krijgen: ‘ik ben toch je dierbare zusje?’
Je dierbaren, dat is een intens gevoel met verschillende uitingsvormen. Maken je dierbaren je nu werkelijk vrij, mijmer ik, als Isabel uit het zicht verdwenen is in mijn auto. Ik vind mijn antwoord als ik lees over Paul de Blot, onlangs op hoge leeftijd overleden. Hij was jezuïet en onder meer hoogleraar Business Spiritualiteit op Nyenrode.
In een interview vertelt hij over de jaren dat hij in het concentratiekamp zat: ‘Niemand heeft het kamp overleefd zonder vrienden. Vrienden zorgen ervoor dat je vrij blijft. Liefde en vriendschap geven je het gevoel van vrijheid. De gebondenheid en liefde van een vriendschap geven je ook vrijheid. Dat moet je ervaren en voelen.’
Isabel zal nog vaak vertrekken en hopelijk ook weer thuis komen. Ik besef - met al die stappen in het loslaten van mijn kinderen - dat het op het eerste gezicht paradoxaal lijkt, maar dat er uiteindelijk zelfs helemaal geen vrijheid is, als je geen liefde kent. De liefde is de grondslag van een leven in vrijheid. Dat te beseffen en te ervaren, dat vormt de opmaat tot een zinvol leven.
Ingrid de Groen is vanuit haar eigen bedrijf werkzaam als interim-manager in de zakelijke dienstverlening en daarnaast bevlogen bestuurder & toezichthouder in het publieke domein.
Ingrid de Groen en haar echtgenoot Paul van Geest schrijven elke maand beurtelings een column.