Lesgeven vanuit de leerlingvrije zone
De corona-maatregelen veranderen veel aan de omgang met de leerlingen. Met een boog om elkaar heen lopen, minder een-op-een-contact en meer op afstand. Maar het kan niet anders en dus kun je er maar beter een lolletje van maken.
Als in een spionage-parodiefilm steek ik vanuit mijn kantoor mijn hoofd om de hoek en kijk de gang op naar rechts. Geen leerlingen. Dan naar links. Daar komen er drie aan. Met een gespeeld angstige blik duik ik terug mijn kantoor in. Als ze voor bij zijn, waag ik me de gang op voor de paar meter naar de personeelskamer.
Ik moet anderhalve meter afstand houden tot de leerlingen, maar dat is niet altijd makkelijk. Mijn kantoor bevindt zich aan een gang met veel leerlingenverkeer. Als er toch leerlingen aankomen terwijl ik over de gang loop, kruip ik opnieuw in mijn rol van parodie-spion en druk ik me overdreven tegen de muur. Je kunt er maar beter een grapje van maken.
Het is slechts een van de vele voorbeelden van hoe we op onze hoede moeten zijn. Gelukkig zijn de meeste leerlingen ook alert en lopen ze keurig met een boogje om ons volwassenen heen, zelfs al hoeven ze onderling geen afstand te houden. Maar het doet wel iets met de omgangsvormen en de sfeer in de school. Het doet ook iets met je spanningsboog: na een dag lang opletten en afstand houden ben ik veel vermoeider dan vroeger.
Waar je in het ‘oude normaal’ vrij door het lokaal kon bewegen, moet je nu in de anderhalve meter brede leerlingvrije strook voor het bord blijven
Ook in de les is het verschil duidelijk te merken. Waar je in het ‘oude normaal’ vrij door het lokaal kon bewegen, moet je nu in de anderhalve meter brede leerlingvrije strook voor het bord blijven. Hoewel je op die manier prima les kunt geven, is individuele interactie met een leerling bijna niet meer mogelijk. Alles wat je doet, doe je met de hele groep tegelijk.
Vroeger liep ik automatisch op het geluid af: wanneer een leerling door de uitleg heen praatte, was het genoeg om naast hem te gaan staan, misschien even een hand op zijn schouder te leggen, en intussen verder te praten. Nu moet ik de uitleg onderbreken en de leerling vanaf mijn bastion bij het bord toespreken. Dat werkt ook, daar niet van, maar het heeft invloed op de sfeer in een les. Je komt veel strenger over.
Gelukkig is er zelfs aan deze situatie een positieve keerzijde. Rekening houden met een ander is nog nooit zo vanzelfsprekend geweest als nu. Leerlingen spreken bovendien elkaar en ook docenten aan wanneer men zich niet aan de voorschriften houdt. En mijn eigen spionage-bewegingen op de gang zorgen hier en daar gelukkig voor een glimlach.
Adriaan Kegel is leraar klassieke talen