Door veel pastores is in deze maanden geweldig werk verricht, in het bijstaan en troosten van zieken, stervenden en rouwenden. Maar ook met het waardig begraven van zieken die door het coronavirus gestorven zijn.  

In mijn eigen bisdom was ook in een aantal kloosters de besmettingsgraad zeer hoog. Minstens zestig  religieuzen zijn in het bisdom van ‘s-Hertogenbosch aan corona gestorven. En het was uitermate pijnlijk dat, omwille van de gezondheid, vaak alleen in kleine kring van een stervende afscheid kon worden genomen. In september publiceerde ik een boek over deze ellende onder de titel Het verdriet van Brabant. 

Solidariteit  

Deze coronatijd is vol van verdriet en onzekerheid. Medisch, sociaal en economisch werd en wordt er veel geleden. Door ziekte en dood, maar zeker ook door eenzaamheid en economische malaise.  

Het was uitermate pijnlijk dat vaak alleen in kleine kring van een stervende afscheid kon worden genomen

Maar gelukkig zien wij ook veel opoffering, naastenliefde en onderlinge solidariteit. Mensen doen voor elkaar boodschappen. Velen proberen de eenzaamheid van alleenstaanden te doorbreken door een telefoontje of een mail. De voedselbanken helpen waar mogelijk is.   

Kerstmis 2020 was echter anders dan anders. Geen volle kerken en ook thuis geen grote festiviteiten. Dat was natuurlijk uitermate teleurstellend. Maar het was helaas nodig om het virus te verslaan.   

Verharding 

In 2020 zagen wij ook een toenemende maatschappelijke verharding en polarisatie. Niet alleen in de Verenigde Staten maar ook in ons eigen land. Op sociale media wordt vaak op de man of vrouw gespeeld en niet op de bal. Politici krijgen in toenemende mate te maken met bedreigingen, tot doodsverwensingen toe.  

De boosheid van mensen komt natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen. Achter veel boosheid gaat vaak verdriet of een gevoel van miskenning en vernedering schuil.  

Lees ook: De indringende kerstboodschap van Augustinus

Per land zijn er voor de maatschappelijke verhitting verschillen aan de wijzen. Toch meen ik dat er enkele factoren uitspringen die steeds weer terugkeren. Ik noem allereerst de angst voor het andere, het vreemde. Maar ook, en daarmee verbonden, de groeiende bestaansonzekerheid van een deel van de bevolking. Die angst is, begrijpelijkerwijs, groter bij mensen die sociaal- economisch kwetsbaar zijn.  

Migranten worden mede daardoor gemakkelijk gezien als concurrenten op de arbeidsmarkt en de woningmarkt. Paus Franciscus maakt zich zorgen over de toegenomen afkeer van vreemdelingen. Zo worden wij beroofd van ons vermogen de ander werkelijk te ontmoeten en verdort onze naastenliefde. 

Verbondenheid  

Is er een andere weg te gaan? Het christelijk geloof roept op om niet te oordelen en te veroordelen. Veeleer gaat het om dragen en verdragen, om de ander niet af te stoten en te isoleren, maar erbij houden. Niet afschrijven maar ons in elkaar verdiepen.  

In ons land worden heftige debatten gevoerd. De vrijheid van meningsuiting lijkt grenzeloos. Gelukkig het land waar je alles mag denken en zeggen. Maar even gelukkig het land waar mensen niet alles zeggen wat ze denken.  

Wij hoeven kwetsen niet tot norm te verheffen. Een andere benadering is beter. Even tot tien tellen. Even beseffen dat woorden hard aan kunnen komen. Vanuit respect voor de waardigheid van een ander niet willens en wetens beledigen.  

Gelukkig het land waar je alles mag denken en zeggen. Maar even gelukkig het land waar mensen niet alles zeggen wat ze denken

Nederland heeft juist nu behoefte aan mensen die in elkaars schoenen gaan staan. Aan mensen die kunnen luisteren en zich inleven in de ander. Er is geen behoefte aan verdere polarisatie en het uitvergroten van de verschillen, maar veeleer aan het zoeken naar onderlinge verbondenheid en solidariteit.  

In het evangelie lezen wij regelmatig dat Jezus mensen met medelijden aankijkt. Niet meewarig maar met sympathie. Dat wij sympathieke mensen zijn.   

Hoopvolle toekomst

Voor het nieuwe jaar zijn de vooruitzichten nog onzeker maar niet zonder hoop. Er komen vaccins tegen het virus beschikbaar en ook de economische vooruitzichten zijn volgens waarnemers niet ongunstig.  

Het zijn kleine lichtpuntjes in een duistere tijd. Juist als het donker is, hebben wij allemaal behoefte aan kleine tekenen van hoop. Ik hoop oprecht dat u steun en bemoediging vindt bij elkaar. In deze crisistijd beseffen wij hoe belangrijk het is dat mensen dicht bij elkaar blijven en elkaar van dienst zijn.  

Hopelijk geeft ook het geloof velen van u moed en veerkracht. In verbondenheid met de goede God en in onderlinge solidariteit kunnen wij vol vertrouwen het nieuwe jaar begroeten. Laten wij van 2021 een mooi jaar maken en samen de maatschappelijke verharding doorbreken.   

Mgr. dr. Gerard de Korte is bisschop van ’s Hertogenbosch    

Welkom op het vaccinatiefeest van de huisarts!

De pandemie heeft veel veranderingen opgeleverd voor de huisarts. Sommige zijn goed, sommige minder goed. Maar wat straks weer in volle hevigheid kan doorgaan, is de vaccinatieronde tegen Covid-19.