Laat mensen met weinig geld niet lenen voor verduurzaming
Verduurzamen is hard nodig en heel nuttig, maar het kost wel geld. Dan kan de overheid wel met voordelige leningen komen, maar ook die moeten worden afbetaald. Dat kun je niet iedereen aandoen.
Nederland wil verduurzamen. In 2030 moeten minstens 1,5 miljoen bestaande woningen energiezuiniger worden. Dat is een belangrijke en noodzakelijke keuze.
En iedereen moet daaraan kunnen meedoen en bijdragen. Ook dat is geen gek uitgangspunt. Niet meedoen aan de verduurzaming is geen keuze. Als er in de hele wijk geen gas meer komt, kun je je cv-ketel niet meer gebruiken.
Maar niet iedereen kan daar op een gelijke manier aan bijdragen. Minstens 104.000 huishoudens hebben niet voldoende geld achter de hand om de investeringen te kunnen betalen, en hebben evenmin ruimte in hun budget om ervoor te lenen.
Mensen geld laten lenen dat ze niet kunnen afbetalen, is geen goed idee
Toch is lenen één van de belangrijkste opties die op tafel ligt als het gaat om hoe de verduurzaming betaald zal moeten worden. Het gaat daarbij om een Warmtefonds, een pot met geld waaruit iedereen kan lenen die zijn huis wil verduurzamen. Ook als je volgens de gangbare leennormen eigenlijk niet in aanmerking komt voor een lening.
Maar mensen geld laten lenen dat ze niet kunnen afbetalen, is geen goed idee. Ook al is het doel zo nobel als de verduurzaming van onze economie en samenleving. Willen we de verduurzaming van onze woningen laten slagen, is het belangrijk dat iedereen op een verantwoorde manier mee kan doen.
Dat doen we in ieder geval niet door kwetsbare huiseigenaren financieel nog kwetsbaarder te maken. Daarmee brengen we deze mensen niet alleen in de problemen, maar ondermijnen we ook het draagvlak voor een belangrijke maatschappelijke opgave. Alle reden om nog eens goed na te denken over hoe we de rekening verdelen, voordat we concrete stappen zetten.
Arjan Vliegenthart is directeur van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud)