Daarin leggen zij vast wie er - in periodes van niet op te lossen schaarste - wel en niet worden toegelaten op de ic. In het publieke debat kwam daarop onmiddellijk de zorg naar voren dat er sprake kan zijn van leeftijdsdiscriminatie. Triage is op basis van medische gegevens bepalen wie er voor welke zorg in aanmerking komt en op welke termijn.

De pijnlijke kanten van dit proces ondervond ik tijdens mijn werk in Afrika. Ten gevolge van onlusten en rellen werd ik geconfronteerd met grote aantallen gewonde patiënten die in korte tijd in het ziekenhuis gebracht waren. We selecteerden de patiënten en startten de behandelingen.

Eén jongere patiënt viel buiten de boot. Hij had schotverwondingen aan beide zijden van zijn borstkas en gezien de beperkte technische mogelijkheden van het ziekenhuis, oordeelde ik dat we hem niet konden helpen. Maar hij hield vol en tot mijn verbazing trof ik hem aan het einde van de dag aan in het voorportaal van de operatiezaal.

Uiteindelijk zullen medici in het heetst van de strijd de beslissingen moeten nemen

Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen niets te doen en besloot hem toch te helpen. Helaas bezweek hij twee dagen later toch aan zijn verwondingen. Een goede triage zou je kunnen zeggen, in tweede instantie ten onrechte bijgesteld. Een wrange constatering.

In dit voorbeeld vindt triage plaats op basis van medische argumenten en de weging van technische mogelijkheden. Zorg in Nederland staat op een onvergelijkbaar hoger niveau. Positieve discriminatie van de Nederlander, zou je kunnen zeggen. Maar beschikbaarheid van intensieve zorg staat nu ook hier onder druk. En dus rijst ook hier de vraag wie er, in crisissituaties, wel en wie niet voor ic-zorg in aanmerking komt.

Globaal genomen heeft een ernstig zieke tachtigjarige niets te zoeken op de ic. De kans dat die behandeling hem of haar schaadt, is veel malen groter dan de kans op succes. Dat is een medisch gegeven.

Toch wil je in situaties met gelijke kansen op herstel niet blind selecteren op leeftijd. Dat wil je óók in een crisissituatie voorkomen. Het genoemde draaiboek is een moedige poging daartoe.

Maar draaiboek of niet, crisis is crisis. Uiteindelijk zullen medici in het heetst van de strijd de beslissingen moeten nemen. Beslissingen die achteraf ook wel eens als oneerlijk beoordeeld zullen worden.

Laten we ondertussen onze energie niet steken in een principiële discussie, maar volop inzetten op preventie van deze onaangename situaties. Vaccineren van ouderen, positieve discriminatie, zo snel als mogelijk en natuurlijk ons gedrag aanpassen. Het wordt saai: houd afstand , was je handen, laat je testen en doe bij risico aan zelfisolatie.

 Berend Jansen is huisarts in Swifterbant