Kerst overslaan? Juist dit jaar niet
Het ziet er naar uit dat onze samenleving Kerst zal moeten overslaan. “Doe maar even niet”, zei ic-arts Diederik Gommers. En doe ook maar geen vuurwerk.
Het wordt een kerstfeest zoals in het verleden veel dominees zich wensten. Zij ergerden zich aan alle kerstsfeer, kerstversiering, kerstbomen en kerstdiners. Allemaal afleiding, uitleiding en misleiding.
Sommigen hadden voor mijn gevoel meer studie gemaakt van de heidense wortels van een kerstboom dan van de Bijbelse wortels van het Kind van Bethlehem. Dit jaar worden zij op hun wenken bediend.
Overigens groeide ik zelf niet op met een kerstboom. Dat was not done in refo-kringen. Maar mijn ouders hielden wel van sfeer en gezelligheid, van veel zingen, groene takken en kaarsen. En niet van zeuren over heidense wortels of sentimenteel gedoe.
Ik geloof niet dat ik ooit heb meegedaan aan deze afgeschaalde kerstsfeer, om dit verschrikkelijke woord uit kerkenraadsoverleggingen van dit jaar eens te laten vallen. Na elke persconferentie van de ministers Rutte en De Jonge rees daar de vraag: valt er nog iets af te schalen, ook uit solidariteit met de mensen in ons land die sowieso elke zondagmorgen laat opstaan?
De engelen mogen net zo luid zingen als eertijds, want buiten mag het, zelfs van de strengste afschalers
Van Kerst overslaan kan ik me intussen wel iets voorstellen. Elk jaar zijn er mensen die Kerst het liefst overslaan omdat hun hoofd totaal niet naar Kerst staat, en het hart nog minder. Of neem familie-etentjes, die je al weken van te voren tegenstaan. Of je wilt echt wel naar huis, maar nooit met Kerst. Dan is deze stille Kerst misschien wel een verrassende gelegenheid.
Anderhalve meter afstand kan ook een geschenk zijn. Komt allen tezamen, maar nu even niet. Ook wel eens mooi. We horen dit jaar niet veel van de herders: zijn ze in quarantaine? Gelukkig zijn Maria en Jozef één huishouding, al zijn ze nog niet getrouwd. En de engelen mogen net zo luid zingen als eertijds, want buiten mag het, zelfs van de strengste afschalers.
Juist door al het vreemde kan het verhaal ineens nieuw dichtbij komen. Want God is er wel. ‘Zo lief had Hij de wereld, dat Hij in ons midden kwam.’
Dat is het verhaal. Ook dit jaar kijkt hij ons aan in het Kind. Jezus is zijn Naam, Immanuel, God met ons. Kwetsbaar als alle mensen, vatbaar voor alles, inclusief corona, liggend in een voerbak. God wilde mens worden.
Als er één jaar is om dat te vieren en niet over te slaan, dan wel dit jaar 2020. Als Jezus er is, is alles goed. Wat we ook missen, God laat zich verrassend vinden. Volgens Toon Hermans vaak waar je hem niet verwacht.
‘k Heb Hem gezocht / in ‘t donker en in ‘t licht / wanneer ik voelde dat mijn tak was afgebroken.
Ik heb gebeden / met mijn ogen dicht / en van mijn laatste geld een kaarsje opgestoken.
Ik blijf Hem zoeken tot de laatste dag / niet in het lof zozeer, de hoogmis of de zegen.
Want juist op plekken waar ik Hem niet had verwacht / Daar kom ik hem in volle glorie tegen
Piet de Jong is predikant in de Protestantse Kerk in Nederland
