In ontwikkelingslanden als Malawi wordt vaak niet gesproken over onderwerpen als ongesteld worden en veilig vrijen. Daardoor weten jongeren er weinig over seksualiteit. 

Dat merkt ook docent Paul, die lesgeeft over seksuele vorming. Tijdens zijn studie aan de pabo in Blantyre nam hij via Edukans deel aan de My World My Life-club. Edukans richt dit soort clubs op, zodat jongeren onder begeleiding kunnen praten over alles wat met seksualiteit te maken heeft.

In ontwikkelingslanden als Malawi wordt vaak niet gesproken over onderwerpen als ongesteld worden en veilig vrijen. Daardoor weten jongeren er weinig over seksualiteit

Paul vertelt: “Een leerling vroeg mij wat vruchtbaarheid eigenlijk is. Het taboe op seksualiteit houdt misvattingen in stand. Dat meisjes niet zouden kunnen fietsen bijvoorbeeld, omdat dat hun vruchtbaarheid negatief beïnvloedt.”

Logisch dus dat veel meisjes niet weten dat ze zwanger kunnen worden vanaf hun eerste menstruatie. Het gevolg: ongewenste zwangerschappen, een wijdverspreid probleem.

Jongerenclubs

Sauda zit inmiddels toch weer op school: “Mijn vriendje ging er gelijk vandoor toen hij hoorde dat ik zwanger was. Vlak na de geboorte overleed mijn baby. Dat was heel erg, maar betekende ook dat ik weer terug kon naar school.” Nu heeft ze zich aangesloten bij de My World My Life-club op haar school.

Op deze buitenschoolse club leert ze over praktische zaken, zoals de veranderingen in haar lichaam en het voorkomen van ongewenste zwangerschappen. Want dat ze niet weer zwanger wil worden, weet Sauda héél zeker: “Ik wil me focussen op school en iemand worden in het leven.”

Mijn vriendje ging er gelijk vandoor toen hij hoorde dat ik zwanger was. Vlak na de geboorte overleed mijn baby. Dat was heel erg, maar betekende ook dat ik weer terug kon naar school

Maar op de buitenschoolse clubs gaat het ook over welke rechten je hebt. Dat je ‘nee’ mag zeggen tegen seks. Iets wat voor meisjes in ontwikkelingslanden niet zo vanzelfsprekend is.

Armoede versterkt ongelijkheid

Armoede versterkt het achterstellen van meisjes. Als ouders moeten kiezen welke van hun kinderen naar school kunnen, sturen ze hun zonen. 

Ook uithuwelijking is vaak een gevolg van armoede. Want een getrouwde dochter hoef je niet meer te voeden en je hoeft niet meer bang te zijn dat ze ongehuwd zwanger raakt. In Malawi is één op de vijf tienermeisje getrouwd. Deze meisjes stoppen met school en er wordt gedacht dat ze klaar zijn voor het moederschap.

Armoede versterkt het achterstellen van meisjes. Als ouders moeten kiezen welke van hun kinderen naar school kunnen, sturen ze hun zonen

Zelfs als meisjes wél naar school gaan, betekent dat niet dat zij dezelfde kansen krijgen als jongens. Jongens krijgen in de klas bijvoorbeeld veel vaker de beurt. In veel gevallen doen leraren dat onbewust, maar het heeft wel een groot effect. 

Ook menstruatie is een groot probleem in ontwikkelingslanden. Meisjes hebben vaak geen maandverband, waardoor ze thuisblijven als ze ongesteld zijn en achterstanden oplopen.

Investeren in onderwijs

Edukans vindt dat meisjes dezelfde kansen als jongens verdienen. Daarom is gelijke onderwijskansen voor meisjes en jongens één van de vier thema’s waar wij aan werken. We zorgen voor training van docenten, bewustwording binnen de gemeenschap en seksuele voorlichting. Behalve jongerenclubs zetten we ook oudercomités op. Door in gesprek te gaan met ouders proberen deze comités ervoor te zorgen dat meisjes die zijn uitgevallen terug naar school komen. 

Zelfs als meisjes wél naar school gaan betekent dat niet dat zij dezelfde kansen krijgen als jongens. Jongens krijgen in de klas bijvoorbeeld veel vaker de beurt

Door dit soort maatregelen krijgen meisjes de kans om hun school af te maken. Oude tradities als kindhuwelijken komen ter discussie te staan en worden uiteindelijk afgeschaft.

Elk jaar extra onderwijs levert een meisje later 10 procent meer inkomen op. De kans op onderwijs werkt ook door op de volgende generaties. Een moeder die naar school is geweest, kan beter voor haar kinderen zorgen. Haar kinderen gaan op hun beurt vaker en langer naar school. Investeren in onderwijs voor meisjes betaalt zich flink uit!

Jeanine Hoekstra is marketing- en communicatiemedewerker bij Edukans