Huisarts in de schoolbanken
In de jaren negentig rondde ik mijn huisartsopleiding af. Voor ons, als aankomende huisartsen, was euthanasie een belangrijk onderwerp.
Trots waren we op Nederland, waar de barmhartige dood tot de mogelijkheden behoorde. Wel wat benauwd ook, over wat er straks op ons bord zou komen te liggen. Vele ‘spuirondes’ in de opleiding werden gebruikt om de dilemma’s te bespreken. En eerlijk is eerlijk, we raakten ook een beetje kwijt, dat sterven en stervensbegeleiding veel meer is en veel verder gaat dan de dilemma’s rondom de juridische procedures en uitvoering van de euthanasie.
Begin december, tijdens het schillen van de aardappelen, hoor ik op de radio een discussie tussen een vertegenwoordiger van het Expertisecentrum Euthanasie en een groep die zich sterk maakt voor het begeleiden van het stervensproces in brede zin. Eén deelnemer maakt zich er zorgen over dat het aantal gevallen van euthanasie niet verder oploopt. Zij is bang dat huisartsen kopschuw zijn geworden ten gevolge van recent juridisch ingrijpen. De ander pleit juist voor veel meer aandacht voor het hele stervensproces, waarbij euthanasie lang niet altijd de ideale weg hoeft te zijn.
De verschillen tussen de sprekers lijken ideologisch bepaald. Net als in de hele maatschappij wordt de discussie over het levenseinde fel gevoerd en zonder veel nuance. Opvallend: beide deelnemers van de discussie zijn het er over eens dat huisartsen beter moeten worden bijgeschoold. Daar kan niemand op tegen zijn.
Altijd leuk en noodzakelijk om bij te blijven. Toch onwerkelijk. Om een parallel te trekken: ik wacht met spanning op het moment dat een of andere belangengroep zich uitspreekt over een bijscholing hechttechniek voor chirurgen of de cursus ‘Hoe beoordeel ik een moedervlek?’ voor dermatologen.
Wat ik als huisarts nodig heb, zeker nu de maatschappelijke druk over dit thema toeneemt, is een duidelijk inzicht in mijn eigen positie en grenzen. Lang niet altijd makkelijk. Ik heb een groep collega’s nodig aan wie ik dilemma’s kan voorleggen, een partner die het begrijpt dat ik soms aangeslagen ben. Als huisarts wil ik ook graag meedoen aan een maatschappelijke discussie over begrippen als autonomie, de wilsbekwaamheid van patiënten en duivelse dilemma’s rond de actieve levensbeëindiging. Maar een ideologisch gerichte nascholing euthanasie voor de huisarts? Neen dank u, daar heb ik geen behoefte aan.
Berend Jansen is huisarts in Swifterbant.
