
Hoe je kunt omgaan met de broosheid van het bestaan
De theologen Kees en Margriet van der Kooi hebben opnieuw gezamenlijk een boek geschreven. Ging het in hun vorige boek Goed gereedschap is het halve werk over de rol van de theologie in de zielzorg, deze keer staat de christelijke toekomstverwachting centraal: Midden in het leven.
Deze titel doet denken aan een oud lied. Midden in het leven, zijn wij door de dood omgeven. Maar de ondertitel geeft aan, dat het de auteurs daarom niet gaat. Het gaat over de christelijke toekomstverwachting die ons hier en nu glans geeft aan het menselijk bestaan.
Niet de werkelijkheid van de dood is het die ons omgeeft - dat is ook waar - maar de werkelijkheid van Gods goedheid, die ons het leven schenkt en ons roept om hem te dienen. Die trouw blijft aan zijn schepping en zijn schepselen, ondanks de dood. Het is, zo schrijven de auteurs, geen leerboek, maar een boek om ‘taal en richting te geven’, om een gelovige omgang met de broosheid van het bestaan te oefenen.
Ervaringen
Ze putten daarbij uit de rijke bron van hun ervaringen, als professionals en als gelovige mensen. Kees van der Kooi is dogmaticus, was predikant in Leimuiden, en heeft jarenlang de leerstoel van A. Kuyper aan de VU bezet, Margriet van der Kooi heeft een lange carrière als zielzorger achter de rug. Beiden hebben een vruchtbare pen en zijn veel lezers van Het Goede Leven vast wel bekend.
Niet de werkelijkheid van de dood is het die ons omgeeft, maar de werkelijkheid van Gods goedheid, die ons het leven schenkt en ons roept om hem te dienen
De presentatie van dit boek vond begin oktober 2019 plaats, maar veel aandacht heeft het boek niet ontvangen. Het bleef oorverdovend stil. Terwijl het juist in deze tijd hoogst actueel is.
Immers, wij zijn opgegroeid in een tijd dat de vorderingen van de medische wetenschap reusachtig waren en veel hebben bijgedragen aan de kwaliteit van leven. Ook bij het ouder worden. En we worden steeds ouder.
Maar het sterven zal komen, onvermijdelijk. Een van de reacties op onze sterfelijkheid is het hartstochtelijk streven naar de uitbanning van ziekte en pijn, naar het bereiken van perfectie, fitheid en gezondheid in dit leven.
Broos en kwetsbaar
Maar als de pandemie die onze wereld teistert ons één ding leert, is het wel dit: dat wij, ondanks al onze kennis en kunde, broze en kwetsbare mensen zijn en blijven. Wat we nu meemaken, is groter dan wij zijn.
Het leven is vaak te groot voor ons. Die ervaring is van alle eeuwen en van alle tijden, maar het lijkt wel alsof dat besef de laatste decennia verdampt is in een cultuur die vol was van eigen kunnen en van een dwingend vooruitgangsgeloof. Het goede leven moet hier en nu gerealiseerd worden, want meer is er niet.
Als de pandemie die onze wereld teistert ons één ding leert, is het wel dit: dat wij, ondanks al onze kennis en kunde, broze en kwetsbare mensen zijn en blijven
We leven, met een geliefde uitdrukking van een van mijn collegae, in Platland. Ondertussen gaat er een oud Verhaal rond…
Levensbesef
Het is in deze cultuur, beheerst door dit levensbesef, dat Kees en Margriet verwijzen naar de christelijke traditie waarin ze beiden geworteld zijn. Ze doen dat in zeven hoofdstukken, verdeeld over 243 bladzijden. Ze schrijven over het verlangen naar oneindigheid, over Bijbelse thema’s als continuïteit en discontinuïteit, het laatste oordeel, lichaam en ziel, over theologie en natuurwetenschap, over voltooid leven en euthanasie.
Te veel om op te noemen, te rijk om in een paar honderd woorden samen te vatten. Vandaar dat ik eindig met de woorden van de achterflap.
'Als God het geheim van de wereld is, dan biedt zijn trouw een perspectief van hoop. Dat zet de levens van mensen in al hun glorie en misère in het licht van Christus, en zet de geschiedenis van onze kosmos in al zijn radicale eindigheid in het licht van een even radicale nieuwheid. Een boek voor gelovigen en ongelovigen, zoekers en twijfelaars, binnen en buiten de kerk.'
Kees en Margriet van der Kooi, Midden in het leven. Over christelijke toekomstverwachting (Utrecht 2020) € 14,99
Maarten Aalders is kerkhistoricus