HIV, Sars en Corona: allemaal een dier als gastheer
Virus gaat viral. Het zou zomaar de kop kunnen zijn boven een artikel over het Clop-virus dat de computersystemen van de Universiteit van Maastricht onlangs gijzelde.
De kans dat het gaat over het coronavirus is veel groter: dit biologische virus gijzelde eerst de inwoners van het Chinese Wuhan en houdt inmiddels het wereldnieuws in de greep. Wat kunnen we doen om te voorkomen dat zo’n virus letterlijk viral gaat?
Dat virussen mensen ziek kunnen maken, is op zich geen nieuws. Iedereen kent het griepvirus, en bekende ziekten als waterpokken, baarmoederhalskanker en mazelen worden ook door virussen overgebracht. Gelukkig kunnen we hiertegen nu vaccineren, zodat de kans om er ziek van te worden of eraan te overlijden sterk is verminderd.
Helaas duiken er steeds nieuwe virussen op. Zo werd in 1983 het desastreuze HIV-virus ontdekt, nadat er een onbekende ziekte was opgedoken, waarvan de eerste verschijnselen leken op griep. Die griep kreeg de naam AIDS.
Nog altijd lijden er wereldwijd meer dan 35 miljoen mensen aan AIDS en overlijden er dagelijks 2700 mensen aan. In 2003 werd de wereld opgeschrikt door een onbekend virus dat de naam SARS kreeg en in China een mysterieuze longziekte veroorzaakte. En eind vorig jaar volgde weer een andere uitbraak in China: het Coronavirus.
Nog altijd lijden er wereldwijd meer dan 35 miljoen mensen aan AIDS en overlijden er dagelijks 2700 mensen aan
Sinds de ontdekking van de penicilline in 1928 beschikken we over allerlei soorten antibiotica om infecties als gevolg van bacteriën aan te pakken. Goede middelen om virussen te bestrijden hebben we eigenlijk niet. Vaccinaties kunnen helpen maar het kost jaren om een vaccin te maken.
Bovendien hebben virussen de lastige eigenschap dat ze kunnen veranderen, waardoor het vaccin niet meer goed werkt. Zo blijkt de griepprik elk jaar weer niet precies gericht tegen de griepvirussen die dan in omloop zijn. Ook voor HIV is het nog niet gelukt om een vaccin te ontwikkelen. Wel zijn er virusremmers waardoor steeds meer dragers van HIV geen AIDS meer krijgen.
Goede middelen om virussen te bestrijden hebben we eigenlijk niet. Vaccinaties kunnen helpen, maar het kost jaren om een vaccin te maken
De afgelopen jaren hebben we veel geleerd over agressieve virussen als HIV en Ebola. Hopelijk helpt die kennis ons om het Coronavirus te bestrijden. Nog beter is het om deze uitbraken te voorkomen door te stoppen met het eten van vlees van wilde dieren. HIV, SARS en Corona hebben namelijk allemaal een dier als gastheer gehad.
Stoppen met het eten van vlees heeft een positieve impact op ons klimaat en stoppen met het eten van vlees van wilde dieren voorkomt daarnaast wellicht ook toekomstige virus-epidemieën.
Cisca Wijmenga is rector magnificus van de Rijksuniversiteit Groningen
