Op de persconferentie van 19 mei richtte Rutte zich rechtstreeks tot kinderen en jongeren. "Kom met ideeën", zei hij, "praat erover in de klas en laat het ons weten."

Op zich vind ik zo’n oproep goed. We moeten niet óver mensen praten, maar mét mensen.

Alleen, er zit wel een gevaar in deze oproep van Rutte. Voor je het weet, denken we in generaties en groepen. Dan ontstaan er kampen: jongeren versus ouderen, gezonden versus zieken, werkenden versus werklozen, homo’s versus hetero’s, de Marokkaanse gemeenschap versus de andere Nederlanders.

Erkenning is goed, maar stickers plakken niet.

Voor je het weet, denken we in generaties en groepen. Dan ontstaan er kampen: jongeren versus ouderen, gezonden versus zieken, werkenden versus werklozen

Dat gezegd hebbende, Rutte wil dus meer mét mensen praten. Dat vind ik heel belangrijk als het gaat om politiek en beleid. De politiek is er voor de samenleving, niet andersom. Wij, het volk, hebben vertegenwoordigers gekozen om ons, de naam zegt het al, te vertegenwoordigen. Maar dan moeten die vertegenwoordigers wel weten wat er speelt in de maatschappij. En daarom is het goed dat er meer met mensen gepraat wordt.

Dat praten met mensen en niet over mensen, adviseerde mijn Rathenau Instituut eind mei ook in ons bericht aan het parlement, over studenten die pillen slikken om tijdelijk beter te functioneren. De discussie over het oneigenlijk gebruik van concentratiepillen als Ritalin en geheugenmedicatie als Alertec is tot nu toe vooral over de ruggen van studenten gevoerd. Bovendien spitste de discussie zich toe op de medische kant.

Maar hoe zit het met de bredere maatschappelijke oorzaken van pillenslikkende studenten en hoe kunnen we het probleem aanpakken? Is de prestatiedruk te hoog? Wat speelt er in het verdere (uitgaansleven) van de student? Daar kunnen we achter komen door met de hoofdrolspelers te praten. Dat zijn de studenten.

En kijk, nu doe ik het zelf ook, hè. Ik plak een stickertje op een groep: de studenten. O, het gaat zo gemakkelijk, mensen in groepen indelen.

De politiek is er voor de samenleving, niet andersom. Wij, het volk, hebben vertegenwoordigers gekozen om ons, de naam zegt het al, te vertegenwoordigen

Daarom vind ik het belangrijk dat we de wereld blijven vertellen dat mensen individuen zijn. Dat ze waarden en rechten hebben. En dat die waarden en rechten van het individu niet in het algemeen belang ter zijde mogen worden geschoven. Voor je het weet, kom je in een akelige discussie over risico-categorieën en over groepen die wel of niet de moeite waard zijn om in te investeren.

En Rutte? Die gaf een dag later uitleg over zijn uitspraak. Hij trok het breder én maakte het praktisch. Het leek wel alsof hij mijn eerdere column had gelezen waarin ik schreef dat mensen willen weten wat ze moeten doen.

Rutte roept jongeren op om niet alleen met ideeën te komen, maar om die ideeën ook om te zetten in actie. “Confronteer je schoolbestuur, stap naar de gemeenteraad.” Ik hoop dat veel jongeren dat zullen doen. Wat zeg ik: ik hoop dat veel individuen dat zullen doen.

Melanie Peters is directeur van het Rathenau Instituut