Een vriend in Idlib
PAX heeft een vriend in Idlib, het laatste Syrië dat nog niet onder controle van het leger is gekomen. Hij heet Ahmed en is theatermaker.
We hebben best geaarzeld of we hem wel een vriend zouden noemen. Immers, niemand van PAX heeft Ahmed ooit in levende lijve ontmoet. Eén collega belt hem eens per week om te blijven horen hoe gaat en schrijft daar wekelijks stukjes over.
En we financieren zijn werk, een poppentheater te midden van de oorlog en humanitaire ellende. Ahmed zelf twijfelde er helemaal niet aan. We delen dezelfde waarden, we zijn oprecht geïnteresseerd in elkaar, dus dat moet wel vriendschap zijn.
Niemand van PAX heeft Ahmed ooit in levende lijve ontmoet. Eén collega belt hem eens per week om te blijven horen hoe het gaat
Ahmed vertelde ons de laatste jaren hoe hij poppentheater maakte voor de kinderen in de buurt, om te laten zien hoe er ook een andere werkelijkheid bestaat dan het geweld en de angst waar de kinderen in opgroeien. Hoe hij het buurthuis schilderde.
De laatste maanden werden zijn berichten steeds somberder. Hij vluchtte met zijn familie richting de grens met Turkije, die potdicht zit. Uit angst voor de bombardementen door Russische vliegtuigen, maar meer nog voor het oprukkende leger. En steeds blijkt uit zijn verhaal de zorg, om kinderen in de buurt, om zijn naasten.
Ahmed vertelde ons de laatste jaren hoe hij poppentheater maakte voor de kinderen in de buurt, om te laten zien hoe er ook een andere werkelijkheid bestaat dan het geweld en de angst waar de kinderen in opgroeien
Wat hebben we geleerd van Ahmed? Misschien wel vooral dat het mogelijk is om temidden van zoveel ellende menselijke waardigheid te behouden. Nu wij door het coronavirus in onze eigen crisis terecht zijn gekomen, kan dat een hoopvol verhaal zijn. Als hij menselijke waardigheid weet te behouden, dan moet het ons zeker lukken. Toch?
Zo makkelijk komen we er niet vanaf. In Idlib zijn zeker een miljoen mensen op de vlucht. Ze lopen stuk op de grens die Turkije voor hen gesloten houdt. Er is nu een wankele wapenstilstand, gesloten tussen de presidenten van Turkije en Rusland over de hoofden van Syriërs heen.
Wat hebben we geleerd van Ahmed? Misschien wel vooral dat het mogelijk is om temidden van zoveel ellende menselijke waardigheid te behouden
Maar niemand maakt zich veel illusies. Ook niet waarom Turkije de grens dicht houdt, maar wel ingrijpt. Turkije wil niet nog meer Syrische vluchtelingen zolang Europa niet echt gaat helpen met hervestiging. Er zijn er immers al drie miljoen. Idlib is als een huis dat in brand staat, maar samen met Turkije heeft Europa de nooduitgang dichtgelast.
Ahmed heeft zijn waardigheid behouden. Nu Europa nog.
Jan Jaap van Oosterzee is hoofd Public Affairs van PAX