Echte helden
Ons voorraadje helden, toch al niet erg groot, staat hevig onder druk. Er gaat er straks ongetwijfeld een aantal sneuvelen. Van het brons dat al die gesmolten standbeelden zullen opleveren, wil ik graag een standbeeld oprichten voor een held uit Hongkong.
Ik ben benieuwd hoeveel helden er aan het eind van het jaar nog op hun sokkel staan. Eigenlijk verwacht ik zo eind november, begin december nog een laatste rally.
Nog levende helden hebben we eigenlijk niet meer, afgezien van de toetsenbord- en talkshowhelden die op de juiste tijd de juiste mening weten te ventileren. Of die aankondigen een multinational te zullen boycotten.
Niet omdat die investeert in landen als China (want goedkope producten daarvandaan kopen we zelf maar al te graag) maar wel omdat de communicatieafdeling van zo’n bedrijf net te laat was met het veroordelen van de laatste faux pas van wie er dan ook maar het nieuws haalde.
In Nederland hebben we geen helden meer, wel in Hongkong. Daar loopt studentenleider Joshua Wong rond, met de voortdurende dreiging van China in de nek, dat hem met de net aangenomen veiligheidswet in de hand al kan oppakken als hij ‘democratie!’ roept, of ‘vrijheid!’.
Hier moeten we het doen met helden van steen of brons, en o wee, aan die helden blijken nogal een vlekjes te zitten. Soms zelfs hele grote vlekken die met geen mogelijkheid meer weg te poetsen zijn.
Held zijn is hier niet zo moeilijk, want wij hebben geen Veiligheidswet die ons kan oppakken en zonder vorm van proces in de bak slingeren
Met terugwerkende kracht leggen we die helden langs onze maatstaven van gerechtigheid en vrede. Helden zijn namelijk alleen helden als ze ons zonder vlek of rimpel tegemoet stralen. Helden zijn volmaakt, een lichtend voorbeeld voor de jeugd en een ontroerend object van verering van de ouderen die zich graag met hen identificeren. Wij staan met zulke helden zelf automatisch aan de goede kant.
Held zijn is hier niet zo moeilijk, want wij hebben geen Veiligheidswet die ons kan oppakken en zonder vorm van proces in de bak slingeren als we iets zeggen dat onze overheid niet aanstaat. Ons wacht hooguit de guillotine van Twitter of Facebook, en die valt eenvoudig te overleven door het account op te zeggen.
Onze stenen en bronzen helden moeten dus van hun sokkel. En in sommige gevallen is dat niet erg. Helden als Jan Pieterszoon Coen, die in zijn eigen tijd al een bedenkelijke reputatie had, kunnen we missen als kiespijn.
Maar eerlijk is eerlijk, wij zijn niet eens in de gelegenheid ons schuldig te maken aan zijn wreedheden, al zouden we willen. Daarvoor zouden we toch minstens lid moeten worden van het Franse Vreemdelingenlegioen, en de eisen daarvoor haal je niet als je de hele dag achter je toetsenbord zit, naar de juiste tv-programma’s kijkt of meeloopt in een demonstratie.
Ik ga dus maar een standbeeld oprichten voor Joshua Wong. Snel, voor hij uit zicht is verdwenen en wegrot in een Chinese cel. En voor iemand toch nog een vlekje op zijn blazoen vindt.
Ineke Evink is redacteur van Het Goede Leven