Buigen in plaats van handenschudden
Als ik op de redactie kom, zie ik een gestalte rondjes lopen. Het is Ludo, onze oudste vrijwilliger. Afgelopen zaterdag is hij 86 geworden, en nog altijd komt hij elke week trouw om de proefdrukken te lezen. Hij is zichtbaar blij om mij weer te zien en maakt een buiging. Ik maak er ook een.
In Japan doen ze het al vele eeuwen zo. Japanners begroeten elkaar niet met een kus of een handdruk. Als ze elkaar tegenkomen maken ze een buiginkje, dat kan variëren van een knikje tot een diepe buiging.
Westerlingen zijn niet gewend voor anderen te buigen. Bij de begroeting blijven ze fier rechtop staan en steken ze een hand uit. Die schijnbaar onschuldige geste is een statement. Een slap en klam handje is dodelijk voor je imago. Wat vooral mannen ertoe verleidt zich dan weer pijnlijk te willen profileren. Handen schudden vergt finetuning: niet te lang, niet te kort, niet te hard en niet te zacht.
Westerlingen zijn niet gewend voor anderen te buigen. Bij de begroeting blijven ze fier rechtop staan en steken ze een hand uit
Zo tolerant als Europeanen zijn voor handenfijnknijpers, zo intolerant zijn ze voor wie een uitgestoken hand weigert. In Antwerpen weigerde de chassidisch-joodse christendemocraat Aron Berger twee jaar geleden vrouwen de hand te schudden. Niet uit angst om 'onrein' te worden, maar naar zeggen uit respect voor zijn echtgenote..
In januari was het een Turkse verpleger die werd aangeklaagd nadat hij de hand van een Marokkaanse patiënte weigerde. "Wie geen hand wil geven aan vrouwen, hoort niet thuis op de lijsten van CD&V omdat dit in strijd is met basiswaarden als genderequality", reageerde Kamerlid Hendrik Bogaert. Op de radio voegde hij eraan toe dat het niet schudden van handen in strijd is met de Verlichting.
Geen praktijk is blijkbaar zo liberaal en verlicht als handenschudden. De aanraakplicht prevaleerde zelfs boven het zelfbeschikkingsrecht over eigen lichaam, en wierp feilloos een scheidingsmuur op tussen verlichte en onverlichte geesten.
Zo tolerant als Europeanen zijn voor handenfijnknijpers, zo intolerant zijn ze voor wie een uitgestoken hand weigert
Maar toen waaide vanuit Wuhan het coronavirus over naar de westerse wereld. Een virus dat mensen van alle religies en nationaliteiten in gelijke mate treft, en dat het handenschudgebod tot een -verbod maakt. Dat Mark Rutte dat verbod niet zonder handdruk kon uitvaardigen, bewijst hoe diep die gewoonte in de genen zit ingebakken.
Het coronavirus heeft zich opgeworpen als de grote gelijkmaker. Niet alleen moslims en joden kunnen opgelucht ademhalen nu niemand nog een hand naar hen uitsteekt. Ook de haters van verplichte handtastelijkheden, zoenpartijen en kleffe handjes kunnen gerust zijn.
Het coronavirus heeft ons, betweterige westerlingen, leren buigen. In die respectvolle ontmoeting kan de hele wereld mee - verlicht of niet verlicht.
Kelly Keasberry is theoloog, masterstudent journalistiek en redacteur bij Tertio
