Anticonceptie is geen luxe, maar noodzaak
De pil is voor de vrouwenemancipatie van onschatbare waarde geweest. En nu moet hij terug in het basispakket.
Het is komend jaar 60 jaar geleden dat de anticonceptiepil is uitgevonden. Dat was - en is - voor vrouwen een van de belangrijkste uitvindingen van de 20e eeuw. Het geeft vrouwen de vrijheid om zelf te bepalen of en wanneer ze kinderen wil.
Na veel protesten van de Dolle Mina’s werd de pil in 1972 opgenomen in het ziekenfondspakket: de pil was hét symbool van vrouwenemancipatie. De collectieve vergoeding was bovendien een tastbaar resultaat van de vrouwenstrijd.
In 2003 vond minister Hoogervorst echter dat de emancipatie van vrouwen was voltooid, en hij haalde de pil uit het basispakket. Daarmee moesten vrouwen de pil zelf gaan betalen. Het lukte de PvdA in 2008 nog een keer om de pil in het basispakket op te laten nemen. Maar tijdens Rutte I verdween de pil definitief uit het pakket. Sinds die tijd betalen vrouwen boven de 21 jaar opnieuw zelf voor de pil. En voor andere anticonceptiemiddelen.
Kosten
Daar moet snel verandering in komen. Want 71 procent van de gynaecologen komt in aanraking met vrouwen die geen anticonceptie gebruiken vanwege de kosten. Hoewel niet alle vormen van anticonceptie even duur zijn, kunnen de kosten voor sommige vrouwen toch te hoog zijn. Vrouwen in een kwetsbare situatie met weinig geld en een laag opleidingsniveau kunnen dat niet betalen.
Bovendien heeft niet elke vrouw het meeste baat bij de meer betaalbare anticonceptiepil. Voor sommige vrouwen is een spiraaltje of sterilisatie meer geschikt. Deze anticonceptie vergt eenmalig een hogere investering. En dat is voor veel vrouwen financieel niet op te brengen.
Daarnaast zorgt de huidige situatie voor tweedeling in de toegang tot seksuele gezondheidszorg. Waar er twee seks hebben, betaalt er nu slechts een. De rekening voor goede anticonceptie wordt bijna in zijn geheel bij vrouwen neergelegd. Dat is niet eerlijk.
Voor iedereen
Ik vind het belangrijk dat anticonceptie beschikbaar en toegankelijk is voor iedereen. En dat vrouwen zelf kunnen kiezen voor de vorm van anticonceptie die het beste bij hun past, zonder daarbij rekening te hoeven houden met de kosten. Daarom diende ik vlak voor de zomer in de Tweede Kamer een voorstel in om anticonceptie opnieuw op te nemen in het basispakket van de zorgverzekering. De regeringspartijen en SGP en PVV stemden tegen, dus het voorstel behaalde geen meerderheid.
Deze week, op 26 september, Wereld Anticonceptiedag, vraag ik opnieuw aandacht voor goede anticonceptie voor iedereen. En dat doe ik niet alleen. Bureau Clara Wichmann startte in juni een petitie voor anticonceptie in het basispakket en een week stond de teller op meer dan 40.000 handtekenen. En inmiddels hebben meer dan 55.000 mensen de petitie ondertekend.
Laten we 60 jaar na de ontdekking van de pil, anticonceptie weer voor iedereen betaalbaar en toegankelijk maken. Want anticonceptie is geen luxe, maar pure noodzaak.
Lilianne Ploumen is lid van de Tweede Kamer voor de PvdA